Month: Նոյեմբերի 2022

559. Կատարե՛ք հաշվումները` հանումը փոխարինելով գումարումով.
     ա) 6 – 7=-1, գ) –30 – 44=-74,
     բ) –11 – 9=-20, դ) 8 – 2=-6,
     
     
     
     
560. Կատարե՛ք հանում.
     ա) 34 –(–7)= 34+ 7=41, գ) 101 – (–8)=101+ 8=109,
     բ) – 48–(–25)=-48 + 25=73, դ) –17 – (–34)=-17+ 34=17,
     
     
     
     
     
561. Գիշերը օդի ջերմությունը -10օC էր։ Առավոտյան այն դարձավ +2oC։Քանի՞ աստիճանով փոխվեց օդի ջերմությունը։ 12 օC-ով
     
     
562. ա) 2 – 8 = –6,
     դ) -28 + 25 = –3,
     բ) 0 – -8 = 7.
     
     
     
563. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
     ա) (35 – 17) – 20=2, դ) (29 – 64) + 23=-35+ 23=-12,
     բ) (–43 – 14) – 32=-57 — 32=-89 ,
     գ) (–74 + 27) – 15=-47 + 15=-32,
     
     
     565.
     Թվերից հանե՛ք 11.
     18, 9, 0, –3, –1, 2, 5, –4.
     
     18-11=7
     9-11=-2
     0-11=-11
     (-3) -11=-14
     (-1)- 11=-12
     2-11= -8
     5-11=-6
     (-4) -11=-15
     
     568.Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.
     ա) 8 – 3 = 3 – 8, գ) –25 – (–3) < –3 – (–25),
     բ) (–7) – 4 < 4 – (–7), դ) 6 – (–2) > (–2) – 6։
     
     
     569.Օդի ջերմությունը իջավ 7օC-ով և դարձավ –3օC։ Որքա՞ն էր օդի
     ջերմությունը մինչև այդ փոփոխությունը։
     4օC -ով
     
     572.Լրացրե՛ք հետևյալ աղյուսակը.
     
     -3+4=1
     0+-2 =-2
     1+-5=-4
     10+(-16)=-6
     (-4)+-3=-7
     8+-16 =-8
     -7+0=-7
     

Դանիել Պենակ. «Կարդալ բայը չի սիրում հրամայական» 
Առաջադրանքներ

• Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր: 
  
  Բնավ-Բոլորովին, ամենևին:
  Վեպը-(գրականագիտություն) Մեծածավալ արձակ գեղարվեստական պատմողական բնույթի երկ՝ բարդ ու
  զարգացող բովանդակությամբ:
• Դուրս բեր կարևոր մտքերը,  մեկնաբանիր: 
  Երբեք  կարդալու  ժամանակ  չեմ  ունեցել,  բայց  ոչ  մի  բան,  երբեք  չի  կարողացել  խանգարել  ինձ  դուր  եկած  վեպը  կարդալուն:
  
  Նա ժամանակ չունի գիրք կարդալու համար, բաց ամեն բան արել է , որ կարդա:
  
• Ի՞նչ եզրակացության եկար ստեղծագործությունը կարդալիս:
  Եթե, որորևէ բան շատ ես ուզում, ապա դրա համար ժամանակ հաստատ կգտնես:
• Բացատրի՛ր վենագիրը։
  Կարդալ պետք է հաճույքով:
  
  
  Խորուրդ տուր պատմվածքի գլխաոր հերոսին:
  
  Ես խորուրդ կտաի , որ պետք է ամեն ինչի համար ժամանակ գտնել և ես խորուրդ կտաի, որ գրքի համար ժամանակ գտնի:

48.Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցների օգնությամբ նոր բառե´ր կազմիր: Գրի´ր գործածված ածանցները:

Հիվանդ-հիվանդանոց. ծաղիկ-ծաղկանոց. մուկ-մկնանոց. հայ-Հայաստան. նիստ-նստարան, այբուբեն-այբենարան. դաս-դասարան. դպիր-դպրոց, դարբին-դարբնոց, հյուր-հյուրանոց. զորք-զորանոց. ռուս-Ռուսաստան. գործ-գործարան. բրուտ-բրուտանոց. կույս-կուսանոց. հույն-Հունաստան,.ուզբեկ-Ուզբեկստան. հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թփութ, ծիրանի-ծիրանուտ, ավազ-ավազու:

51.   Տրված գոյականներից ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել  հարցին պատասխանող բառեր (բայեր) կազմիր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծիր:

ա) Ամպ-ամպել. ծաղիկ-ծաղկել. վար-վարել. կար-կարել. unւգ-սգալ. երգ-երգել. ժողով-ժողովել. օճառ-օճառել:

բ) Գող-գողանալ. վախ-վախենալ, քար-քարանալ, մահ-մահանալ, մանուկ-մանկանալ, Էջ (իջ)-իջնել, մայր-մայրանալ:

59. Տրված արմատներով ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բայեր կազմի´ր և դրանց մեջ բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի´ր:

Նստ-նստել, սահ-սահել, վազ-վազել, կարդ-կարդալ, խաղ-խաղալ, տես-տեսնել,  հագ-հագնել, փախ-փախնել, սառ-սառել, թռ-թռնել, կպ-կպնել:

64. Տրված  բառերի իմաստները արտահայտի´ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ դարավերջ — դարի վերջը,

աշխատասենյակ — աշխատելու համար նախատեսված սենյակ:

Գառնարած-գառ արածացնող
բարեսիրտ-բարի սիրտ ունեցող
չարամիտ-չարը մտածող
լեռնագագաթ- լեռների գագաթ
արա­գահոս-արագ հոսող
հարթավայր-հարթ վայր
աստղագիտություն- աստղերի մասին գիտություն:

Տնային առաջադրանք

Պատասխանել հարցերի

1. Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը:
   Մեխանիկական շարժումը որոշակի ժամանակահատվածում մարմնի դիրքի փոփոխությունն է այլ մարմինների նկատմամբ:
2. Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը:
   Գետում լողացող ձուկն իր դիրքը փոխում է ափի նկատմամբ:
3. Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները:
   Շարժումները տարբերվում են իրարից արագությամբ:
4. Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում:
   Մարմնի շարժման արագությունը բնութագրվում է միաոր ժամանակում նրա անցած ճանապարով: Արագության չափման միաորներից են՝ մ/վ, կմ/ժ :

1. Ե՞րբ են մարմինները փոխում իրենց շարժման արագությունը:
   
2. Ի՞նչ է բնութագրում ուժը:
3. Ի՞նչ տառով են նշանակում ուժը:

Ի՞նչ գործոններ նպաստեցին Հայաստանը մեկ միասնական պետության մեջ համախմբելուն։
Հատկապես կարևոր էին ռազմական բարեփոխումները:
Բացառիկ նշանակություն ունեցավ կրոնական բարեփոխումը:

Կարևոր էր նաև տեղեկան սեպագիր ստեղծումը այդ բարեփոխումների շնորհիվ երկիրն ամրապնդվեց և ուժեղացավ:

Պատմե՛ք Իշպունինի արքայի օրոք սկսված և Մենուայի օրոք շարունակված բարեփոխումների մասին։

Ներկայացրե՛ք Մենուա արքայի գերիշխանության սահմանները։

Тема для обсуждения :«Доброта , вежливость, дружба» 

Тема урока: Времена глаголов

Классная работа:

1.Запиши глаголы в неопределённой форме.

Ставят-ставить, везёт-везти,бегают-бегать,цветёт-,плачет-плакать,несёт-нести,пахнет-пахнвуть,завтракает-завтракать,бредёт-бедти,делаете-делать, знакомят-знакомиться, разгребёт-разгеибать, вешаем-вешать, плетём-плести, трясёт-трясти, мокнут-мокнуть, квакают-квакать.

2.Напишите глаголы в настоящем, будущем и прошедшем времени.

Гладит-
гладил, паглажу
любил-люблю, палюблю
постучал-пастучил, пастучу
увидит-видит, увидел
заплачет-заплакал, плачит
писал-пишыт, запишет
поведёт-ведёт-повёл
чертил-черчу, почерчу
буду следить-слежу, следила
бегать-бегаю, бегала, побегаю
трогать-трогал, трогаю, потрогаю

3.Определите вид и время глаголов.

Речушка замёрзла. продш. вид, продш. время.
На быстрине над полыньёй поднимается пар.
наст. время совер. вид
Речка дышит.
нас.время не совер. вид.
От её холодного дыхания вырастут на закраинах льда белые венчики цветов.
буд.время совр. вид.

4. Укажите время и число глаголов.

Пробежала и пискнула мышь. наст.время с.р.
Стукнулся о берёзу и упал жук. наст.время м.р.
На макушке ели кукует кукушка. наст. время ж.р.
На вершине дуба заворковал дикий голубь. наст.время м.р
На закате солнце заухает в лесу филин. буду.время м.р.

5.Измените глаголы по лицам и числам.

Решать-первое лицо, ходить-первое лицо.

1.Հաշվիր ամբողջ թվերի տարբերությունը:

46−65=-19

2.հաշվիր՝

−34−(−34)= -34 + 34=0

3.Հաշվիր:

Առաջին պատուհանում տեղադրիր արդյունքի նշանը՝ «−» կամ «+»:

4−7= -3

4.Ցերեկը օդի ջերմաստիճանը +17°C էր, իսկ գիշերը այն իջավ 5 աստիճանով:

Նշիր, թե որքան դարձավ ջերմաստիճանը գիշերը: -12

Դրական թվերը գրիր առանց + նշանի:

Պատասխան՝ ջերմաստիճանը գիշերը դարձավ °C
17-5=-12

5.Որոշիր արտահայտության արժեքը:

+14−(+101)= 14 — 101=-87

6.Գրիր այն թիվը, որը 27-ով փոքր է 15-ից:

Պատասխան՝ 15 -27=-12

7.Հաշվիր արտահայտության արժեքը:

2940−6424=-3484

8. -ը և 158-ը հակադիր թվեր են:

Դրանց գումարը հավասար է՝  -158 +158=0-ի:

Դրանց տարբերությունը հավասար է՝ -158-158=-316 -ի:

9. c−103>−103 անհավասարությունը սխալ է , ճիշտ, եթե c>0:
ճիշտ է
10.

Պարզիր, թե b-ի ո՞ր արժեքներն են բավարարում b−362>−362 անհավասարությանը:

Ընտրիր ճիշտ պատասխան(ներ)ը:

• −27
• ոչ մեկը չի բավարարում
• −42
• −9
• −18
• բոլորն էլ բավարարում են:

542.Էլեկտրագնացքը, կայարանից դուրս գալով, նախ մի ուղղությամբ
անցել է 35 կմ, ապա հակառակ ուղղությամբ` 63 կմ։ Կայարանից
ի՞նչ հեռավորության վրա է գտնվում էլեկտրագնացքը։

35- 63=28
544.Ստուգե՛ք հավասարությունը.
ա) –34 + 21 > 21 + (–34), գ) –68 + 30 > 30 + (– 68),
բ) 44 – 37 < –37 + 44, դ) 10 + (– 66) < –66 + 10։


546.Տրված են –8 և +5 թվերը։ Գտե՛ք այդ թվերի գումարին հակադիր
թիվը։ Ապա գտե՛ք տրված թվերին հակադիր թվերի գումարը։ Ո՞ր
օրենքի հիման վրա կարելի է պնդել, որ ստացված երկու թվերն
իրար հավասար կլինեն։

(-8)+5=-3, 3,
8+(-5)=3

547.Հաշվե՛ք 2 ·|*| – |–6| + 3 արտահայտության արժեքները` աստղանիշի
փոխարեն տեղադրելով +2, –10, +5, –6, –1, 0 թվերը։
2 ·|+2| – |–6| + 3=1
2 ·|-10| – |–6| + 3=17

2 ·|+5| – |–6| + 3=7

2 ·|-6| – |–6| + 3=9

2 ·|-1| – |–6| + 3=-1

2 ·|0| – |–6| + 3=-3

548.Հաշվե՛ք.
ա) |–3| + |+2| – 4=1, գ) 4 · |+6|– 3 · |–7| + 2=5,
բ) |–28| + |–6| – 25=9, դ) 18 · |–8|+ 3 · |+4| – 100=32։

550.Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք A (–7), B (+2) կետերը և գտե՛ք
նրանց հեռավորությունը։ Ճի՞շտ է արդյոք, որ այդ հեռավորությունը
հավասար է C (+7) և D (–2) կետերի հեռավորությանը։

9, այո

556.Վիճակախաղի 500 տոմսից շահող են 50-ը: 1 տոմս գնելու դեպքում
որքա՞ն է շահելու հավանականությունը:
1×50:500=1/10

1. Կարդա’, գրի’ր առակի ասելիքը։
   Առակի ասելիքը , որ պետք է լսել ընկերներիդ և ամեն ինչ ավելի լավ կլինի:
2. Վերնագրի’ր առակը։
   Խելացի ծիտը

Մի առևտրականի մոտ անազատության մեջ մաշվում էր մի թռչնակ: Մի անգամ առևտրականը պատրաստվում էր մեկնել Հնդկաստան՝ նրա հայրենիք: Թռչնակը խնդրեց, որ իր մասին պատմի ազատ թռչուններին:

Առևտրականն ազնվորեն պատմեց իր գերու մասին ինչ-որ վայրի թռչունի: Նա սատկած ընկավ գետնին: Առևտրականը մտածեց, որ դա իր սիրելի թռչնակի ընկերուհին էր, ու շատ վշտացավ:

Առևտրականը վերադարձավ տուն, ու թռչնակը հարցրեց, թե ինչ նորություն է բերել:

— Ավաղ, ես պատմեցի քո մասին ընկերուհիներիցդ մեկին, ու նա հենց այդ պահին վշտից մահացավ:

Հազիվ էր նա այսքանը ասել, թռչնակը անշնչացած ընկավ վանդակի հատակին:

— Ընկերուհու մահվան մասին լուրը սպանեց նրան,- մտածեց վշտացած առևտրականը:

Նա թռչնակին դուրս հանեց վանդակից ու դրեց պատուհանագոգին: Թռչնակը հենց նույն պահին պատուհանից դուրս թռավ: Նա պատուհանի առաջ թառեց ծառի ճյուղին ու ասաց վաճառականին.

— Անխելք, դա խորհուրդ էր իմ ընկերների կողմից, թե ինչպես վարվեմ, որպեսզի ազատվեմ գերությունից։ Եվ դա ինձ փոխանցվեց քո միջոցով։

Ու թռչնակը թռավ, վերջապես, ազատ:

24․Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ և բացատրի՛ր օրինաչափությունը:

Ա. Ուժ-ուժեր, տարր-տարրեր, ծով-ծովեր, նավ-նավեր, կույտ-կույտեր, բերդ-բերդեր, շենք-շենքեր:

Բ. ճանապարհ-ճանապարհներ, գաղտնիք-գաղտնիքներ, հրաշք-հրաշքներ, մեքենա-մեքենաներ, շրջան-շրջաններ, շինություն-շինություններ, նավահանգիստ-նավահանգիստներ:

Գ. Գառ-գառներ, դուռ-դռներ, մատ-մատներ, մուկ-մկներ, թոռ-թոռներ, ձուկ-ձկներ, լեռ-լեռներ, բեռ-բեռներ:

Դ. Աստղ-աստղեր, արկղ-արկղեր, վագր-վագրեր, անգղ-անգղեր, սանր-սանրեր:

Ե. Ծովածոց-ծովածոցեր, սուզանավ-սուզանավեր, դաշտավայր-դաշտավայրեր, շնագայլ-շնագայլեր, հեռագիր-հեռագրեր, լրագիր-լրագրեր:

Զ. Քարտաշ-քարտաշներ, գրագիր-գրագրեր, լեռնագործ-լեռնագործներ, բեռնակիր-բռնակիրներ:
Է. Մարդ-մարդիկ, կին-կանայք:

25․Փակագծում տրված բառերը հոգնակի՛ դարձրու և համապատասխան ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Մրցող լաստանավերը մաքուր էին ու զարդարված գույնզգույն լաթերով:
Հարթավայրերը գարնան հորդացումների ժամանակ գետերը կարող են հակառակ ուղղությամբ հոսել:
Օդերևութաբանները զգուշացնում են քաղաքին սպառնացող նոր ցիկլոնի մասին:
Գետում ջրի մակարդակը բարձրացել էր սառցադաշտերի պատճառով:
Ջրի հոսանքը դանդաղեցնում են հատակին լցված քարակույտները(քարակույտ):
Աշխարհի գեղեցիկ ջրվեժների մեկը` Վիկտորիան, անցյալ դարում է հայտնագործվել եվրոպացիների կողմից:
Շատ ծովախորշներ վերածվել են ցամաքի:

26․Բառակապակցությունն անվանել մեկ բառով:

Օր․՝ յոթ գլխով- յոթգլխանի,․․․

ստրուկի մտքով-ստրկամիտ, լի և առատ-լիառատ, կյանքի հյութ-կենսահյութ, ցավից լլկված-ցավալլուկ, մոլոր մտքով-մոլորամիտ, սուր ընթացող-սրընթաց, խելքը կորցրած-խելակորույս, նոր հայտնված-նորահայտ, մենակ ապրող-մենակյաց, խիստ բարքով-խստաբարո, երկար ապրող-երկարակյաց, նոր եկած-նորեկ, աչքին հաճելի-աչքահաճո:

27․Տրված բարդ բառերի առաջին բաղադրիչները փոխելով՝ ստանալ նոր բառեր:
Բարձրագագաթ —լեռնագագաթ
քաղցրաձայն —բարձրաձայն
վսեմաշուք-անշուք
տիրակալ-մոմակալ
վճռաբեկ-խմբաբեկ
սառնաղբյուր-ցայտաղբյուր
վարկանիշ-թվանիշ
դալկադեմ-լայնադեմ
ցատկահարթակ-բեմահարթակ
հոռետես-վատատես

28․Փակագծերում տրվածներից ընտրեք ճիշտ տարբերակը:
Նվագել (ջութակի վրա, ջութակ), կռվել թշնամու դեմ, վերաբերել (հարցին, հարցի մասին), վատ վերաբերվել (ընկերոջը, ընկերոջ հետ), անհանգստանալ (կատարվածով, կատարվածից), մասնակցել (մրցույթին, մրցույթում), հաղթել (մրցույթում, մրցույթին), կասկածել (ընկերոջը, ընկերոջ վրա), համաձայն լինել (առաջարկին, առաջարկի հետ):

Однажды, внимание прохожих было привлечено странным поведением человека, который с деревянным метром в руке подошёл к двери питейного заведения и стал её измерять.

— 85 сантиметров ширины и 2 метра высоты, — пробормотал он.

Затем, обернувшись к остановившимся около него любопытным, он объяснил:

— Дверь эта имеет всего 2 метра на 85 сантиметров. В общем, небольшая дверь. Однако, был у меня дом, и он целиком прошёл через неё. Была земля, и она вся прошла в неё. Имел дорогую мебель, и та прошла в эту дверь, не нужно было и разбирать. Были у меня сбережения, и все они ушли через эту дверь. И если бы это было всё! Но этим дело не кончилось. Было у меня крепкое здоровье, и вот врач сказал недавно: «Здоровье своё вы пропустили через дверь кабака!»


Թարքմանություն

Մի օր անցորդների ուշադրությունը գրավեց մի տղամարդու տարօրինակ պահվածքը, ով փայտե մետրը ձեռքին մոտեցավ խմելու կետի դռանը և սկսեց չափել այն։

«85 սանտիմետր լայնություն և 2 մետր բարձրություն», — մրմնջաց նա:

Հետո, դառնալով իր մոտ կանգ առած հետաքրքրասերներին, նա բացատրեց.

-Այս դուռն ունի ընդամենը 2 մետր 85 սանտիմետր: Ընդհանուր առմամբ, մի փոքր դուռ: Այնուամենայնիվ, ես տուն ունեի, և այն ամբողջությամբ անցավ դրա միջով։ Հող կար, և ամեն ինչ մտավ դրա մեջ: Նա թանկարժեք կահույք ուներ, և այն անցնում էր այս դռնով, ապամոնտաժելու կարիք չկար։ Ես խնայողություններ ունեի, և նրանք բոլորը գնացին այս դռնով։ Եվ եթե այդ ամենը լիներ։ Բայց այսքանով գործը չավարտվեց։ Ես լավ առողջություն ունեի, իսկ բժիշկը վերջերս ասաց.