մաթեմ

21․10․2021

Օրվա գործունեություն․

Հարցերի պարզաբանում

Մտքի վարժանք(բանավոր հաշվարկներ)

Ինքնաստուգում

1․ Ի՞նչ ամենամեծ մնացորդ կարող է ստացվել բնական թիվը
8-ի բաժանելիս։

7 մնացորդ

2․Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 9 է, թերի քանորդը՝ 3,
մնացորդը՝ 5։ 32:9=3քանորդ, 5մնացորդ

3․ Գտիր այն ամենափոքր երկնիշ բնական թիվը, որը բաժանվում է 5-ի և 10-ի։

10 բաժանվում է 5-ի և 10-ի:

4․ Գտիր այն ամենափոքր երկնիշ բնական թիվը, որը 5-ի և 10-ի բաժանելիս ստանում ենք 4 մնացորդ։ 14

5․ 10002, 4000015, 10071, 12214,  400004  թվերից  առանձնացրեք  նրանք, որոնք  բաժանվում են 3-ի։

10002:3=3334

10071:3=3357

6․ 3033003, 120014, 1972, 828, 1020006  թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 9-ի։

828:9=92

1020006:9=113336

7․ 220000, 1004, 1051, 2000924, 5011015 թվերից առանձնացրեք նրանք, որոնք բաժանվում են 4-ի։

220000:4=500231

8․ Հաշվեք  13 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։13x13x13=2197 սմ խոր.

9․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի  ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 4 դմ, 7դմ,  9դմ։

4 x 7x 9=252 դմ խոր.

10․Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

16·40+16·25+16·35= 16x(40+25+35)=16×100=1600

урок 20. Передышка.

Урок 20. Передышка.

2

Наступила зима. Всё кругом – и поля, и леса – засыпал снег. Посреди белого поля
виднелась одна только берёза. Но вот зима прошла. Потекли ручьи, всё кругом зацвело, зазеленело. И только одна Передышка в эту весну не покрылась густой зелёной листвой. Она стояла голая, потемневшая. Ветер обломал у неё сухие ветви.
– Засохла наша берёзка, не будет теперь Передышки, – говорили в деревне. А потом однажды приехали люди с топором и пилою, свалили сухое дерево и увезли на
дрова. Шёл как-то раз лесник из деревни, и ребята с ним тоже пошли в лес за ягодами. Дошли до середины поля, а укрыться от солнца негде, один пень у дороги торчит. Поглядел на него лесник, рукой махнул.

У кого же это, – говорит, – хватило совести Передышку сгубить? Выжгли дыру у самого корня, да ещё всю кору со ствола ободрали. Стыдно стало ребятам. И рассказали они обо всём леснику. Тот покачал головой.
– Ну, – говорит, – что было, то было, а теперь надо вам вашу ошибку исправлять.
Ребята обрадовались. Только как же её исправить?
– А вот как, – сказал старик. – Осенью выкопаем мы в лесу молодые берёзки и всю дорогу ими обсадим. Так и решили. Было это лет десять назад. А теперь от деревни до леса вся дорога деревьями и кустами обсажена. А посередине пути торчит старый широкий пень. В этом месте по-прежнему все садятся передохнуть. И место это по-прежнему „Передышкой” называется.

совесть – խիղճ
лесник – անտառապահ                                пень – կոճղ

а) Согласны ли вы с тем, что…
1. Когда наступила весна, Передышка покрылась зелёной листвой.

Не согласна .Потекли ручьи, всё кругом зацвело, зазеленело. И только одна Передышка в эту весну не покрылась густой зелёной листвой.

2. Берёза засохла, потому что ветер обломал её ветви.

Согласна.Ветер обломал у неё сухие ветви.

3. Передышку срубил лесник.

Не согласна. Однажды приехали люди с топором и пилою, свалили сухое дерево и увезли на
дрова.

4. Ребятам стало стыдно, и они ничего не рассказали леснику.

Не согласна.

Стыдно стало ребятам. И рассказали они обо всём леснику.

5. Лесник посадил вдоль дороги новые молодые берёзки.

Согласна.

Осенью выкопали лесник с ребятоми в лесу молодые берёзки и всю дорогу ими обсадили.


б) Найдите в тексте и прочитайте отрывки, подтверждающие ваши
слова.

а) Вспомните и сравните, какой была Передышка в начале рассказа и
какой она стала в конце. Найдите эти описания в тексте прочитайте их.

Ранней весной, только пригреет солнце, а Передышка уже зазеленела, стоит среди поля нарядная, усыпанная молодыми листочками. А осенью Передышка становится вся жёлтая.

Передышка в эту весну не покрылась густой зелёной листвой. Она стояла голая, потемневшая. Ветер обломал у неё сухие ветви.

б) Письменно опишите берёзу, используя данные ниже слова.
Передышка была нарядная,зелёная. Передышка стала голая, сухая.
Слова для справок: большая, высокая, развесистая, сухая, зелёная,
тёмная, ободранная, голая.

ԼՈՒՍԻՆԸ ՈՐՊԵՍ ԵՐԿՐԻ ԱՐԲԱՆՅԱԿ: ԼՈՒՍՆԻ ՓՈՒԼԵՐԸ

  1. Ինչո՞ւ է Լուսինը միշտ դեպի Երկիր ուղղված միայն մի կողմով:Լուսինը Երկրի շուրջ մեկ լրիվ պտույտ է կատարում 27 օր և 7 ժամում: Ճիշտ նույնքան ժամանակում նա մեկ պտույտ է կատարում նաև իր առանցքի շուրջր: Դա է պատճառը, որ Երկրից Լուսինը միշտ մեզ երևում է միայն մի կողմով:
  2. Ինչի՞ հետևանքով են առաջանում Լուսնի փուլերը: Մոտավորապես մեկ ամսվա ընթացքում Լուսնի տեսանելի մասն աս­տիճանաբար մեծանում է, Լուսնի սկավառակը դառնում է ամբողջովին տեսանելի, այնուհետե սկսում է փոքրանալ: Այդ գործրնթացը պարբերա­բար կրկնվում է: Լուսնի տեսանելի մասերն անվանում են Լուսնի փուլեր:
  3. Ի՞նչ կառուցվածք ունի Լուսնի մակերևույթը: Լուսնի մակերևույթը պատված է փո­շու և ժայռաբեկորների խառնուրդով: Լուսնի վրա կան բարձր լեռնաշղթաներ: Առանձնապես շատ են խառնարանները, որոնք առաջացել են երկնա­քարերի հարվածների և հրաբուխների ժայթքումների հետևանքով:
  4. Ինչո՞ւ Լուսնի վրա կյանք գոյություն չունի: Լուսինը մթնոլորտ չունի, ինչի հետևանքով նրա մակերևույթի վրա ցերեկը ջերմաստիճանը բարձրանում է մինչե 120 0C, իսկ գիշերն իջնում մինչե -160 0C: Թթ­վածնի և ջրի բացակայության հետևան­քով Լուսնի վրա բուսական և կենդանական աշխարհ գոյություն չունի:
  5. Ե՞րբ է մարդը ոտք դրել Լուսնի վրա: Առաջին անգամ մարդը Լուսնի վրա ոտք դրեց 1969 թվականին, երբ «Ապոլոն-11» տիեզերանավի անձնակազմի անդամներ Նեյլ Արմսթրոնգը և էդվին Օլդրինը լուսնախցիկով վայրէջք կատարեցին Լուսնի մակերևույթին:

Երկրի ձևը, չափերը: Քարտեզ, գլոբուս

Շուշան Ալեքսանյան

Երկրի Հեր Երկիր մոլորակի ձևի և չափերի մասին պատկերացումները հնագույն ժամանակներում եղել են շատ պարզունակ:

Երկրի գնդաձևության գաղափարը տրվել է դեռես մ.թ.ա. 6-5-րդ դարե­րում հայտնի փիլիսոփա Պյութագորասի կողմից, իսկ հետագայում (մ.թ.ա. 3-2-րդ դար) Արիստոտելը տվեց գնդաձևության ամենապարզ ապացույցը: Նա ուշադրություն դարձրեց այն հանգամանքին, որ Լուսնի վրա ընկնող Երկրի ստվերն ունի շրջանագծի ձև:

View original post 445 more words

մաթեմատիկա

Առաջադրանքներ

1․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 2 սմ, 9 սմ,  11 սմ։

2x9x11=198 սմխոր

2․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 5 դմ, 7 դմ,  8 դմ։

5x7x8=280 սմ խոր.

3․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 6 սմ,  12 սմ, 10 սմ։

6x12x10=720 սմ խոր.

4․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 13 սմ, 15 սմ,  10 սմ։

13x15x10=1950 սմ խոր.

5․Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

11 սմ,  12 սմ, 10 սմ։

10x12x11=1320 սմ խոր.

6․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝         

 3 դմ,  20 սմ, 10 սմ։

3x10x20=600սմ խոր.

7․ Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

11 սմ, 12 սմ, 14 սմ։

11x14x12=1848սմ խոր.

8․Հաշվեք  2 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

2x2x2=8 դմ խոր.

9․ Հաշվեք  5 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

5x5x5=125սմ խոր.

10․ Հաշվեք  11 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

11x11x11=1331սմ խոր.

11․ Հաշվեք  10 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

10x10x10=1000սմ խոր.

Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

մայրենի

Վարժություն 2։ Արտագրե՛լ՝ լրացնելով երկհնչյունները։

Առավոտյան, ծովեզր յա, այծյամ, արդյոք, մատյան, առյուծ, բազմամյա,

ստորոգյալ, լուսնյակ, կորյուն, եղյամ, սթաայքել, կ այսր, եռամսյակ, լռակյաց, գործունյա, դղյակ, ծննդյան, կղզյակ, մշակույթ, անասնաբույժ, մեղվաբույծ,

համբույր, եղջյուր, թեյաման, սառուցյալ, նյութ, ձութ, կույտ, շաբաթօրյակ,

հյուսն։

Վարժություն 3։ Դո՛ւրս գրել այն բառերը, որոնցում մեկից ավելի

երկհնչյուն կա։

Արտաժամյա, պայթյուն, հայություն, օտարերկրյա, գյուղական, միջանկյալ,

մայրություն, այժմյան, մագաղաթյա, ներքոհիշյալ, կայունություն, արքայորդի,

հարյուրամյա, լայնություն, հարաբերյալ, վայրագություն, գրաբարյան, մետաքսյա,

յուրային։

Վարժություն 4։ Որոշե՛լ տրված բառերից յուրաքանչյուրի ձայնավորների

ու բաղաձայնների քանակը։

Ակունք-3  բ  , 2 ձ

 Բարձունք-2 ձ  5 բ

 Խճանկար-2 ձ  5 բ

Անդունդ-2ձ 4բ

 Հրաժեշտ- 2ձ    5բ

 Պայթյուն —   2բ    5ձ

 Դաստիարակ- 4բ   5 ձ

Մանրէ- 1բ   4 ձ

 Սրբատաշ-  2բ     5ձ

 Հյուլե-2      3 ձ 

 Անընդհատ-3բ     5ձ 

 Սրընթաց- 2բ       5ձ 

 Մերթընդմերթ- 3բ   8 ձ

 Մտավոր- 2բ   4 ձ

Դազգահ- 2բ   4ձ

Ա — 1    Ժ – 10    Ճ – 100   Ռ – 1000

Բ — 2    Ի – 20    Մ – 200   Ս – 2000

Գ — 3    Լ – 30    Յ – 300   Վ – 3000

Դ – 4   Խ -40    Ն – 400   Տ – 4000

Ե — 5    Ծ – 50   Շ – 500   Ր – 5000

Զ — 6    Կ – 60   Ո – 600   Ց – 6000

Է — 7    Հ — 70    Չ – 700   Ւ – 7000

Ը – 8   Ձ — 80   Պ – 800   Փ – 8000

Թ — 9   Ղ — 90   Ջ — 900   Ք — 9000

մայրենի

5.2 դասարան

1.Տրված բառազույգերից որո՞նք հոմանիշներ չեն։

անաղարտ-մաքուր

բերդ-ամրոց

վեմ-ժայռ

տաղանդ-բանաստեղծ- հոմանիշ չեն

2.Ի՞նչ է նշանակում ծեգ բառը։

արեգակ, լուսաբաց, գող, դալար։

ծեգ-լուսաբաց

3.Ո՞ր տարբերակի բառերը հականիշներ չեն։

վառել-մարել

կառուցել-քանդել

ալեհեր-ալեկոծ- հականիշներ չեն

հարազատ-օտար

4.Ո՞ր բառում են հնչյուններն ու տառերը հավասար։

ընձուղտ, երկուշաբթի, լուսնկա, անձրև

ընձուղտ- լուսնկա

5․Ո՞ր բառն է սկսվում ձայնավոր հնչյունով։

համերգ, ուրբաթ, ոսկեթել, յուրաքանչյուր

ուրբաթ

6.Ո՞ր բառի բացատրությունն է սխալ։

սողնակ- դուռը փակելու ձող

խորտիկ-ընտիր կերակուր

ճարտար-մի կերպ վտանգից ազատված- սխալ է

7.Ո՞ր դարձվածքի իմաստն է սխալ բացատրված։

գլուխ պահել- հուսահատվել- սխալ է

ձեռք մեկնել-հիասթափվել

մատով ցույց տալ- նշանավոր մարդ համարել

մեծ կտորը ականջը թողնել- կտոր-կտոր անել

8.Ո՞ր բառակապակցության ընդգծված բառը փոխաբերական իմաստով գործածված չէ։

ճախրող փիրուզե թիթեռներ

ոսկեթև մեղուներ

սոխակների մետաքսահյուս բներ

հոգնած ուղտերի քարավաններ-այստեղ

9․ Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է ընդգծված ե-ն արտասանվում է։

արևելք, կիսաեփ

աներկյուղ, համերկրացի- այստեղ

խմբերգ, ինքնաեռ

ամենաերջանիկ, ժպտերես

մաթեմատիկա

Առաջադրանքներ

  1. Հաշվի՛ր արտահայտության արժեքը՝

3264·18

     3264 
    x  18 
    26112 
  + 3264  
    58752 
          
          
          
          
          
          
          

15024·29

     15024
    x   29
    135216
  + 30048 
    435696
          
          
          
          
          
          
          

32689·128

     32689
   x   128
    261512
    65378 
 + 32689  
   4184192
          
          
          
          
          
          

6234·108

      6234
     x 108
     49872
  +  0000 
    6234  
    673272
          
          
          
          
          
          

3089·209

      3089
     x 209
     27801
     0000 
   +6178  
    645601
          
          
          
          
          
          

2508·230

      2508
    x  230
      0000
     7524 
   +5016  
    576840
          
          
          
          
          
          

2516·1234

     2516
    x1234
    10064
    7548 
 + 5032  
  2516   
  3104744
         
         
         
         
         

1865·1023

      1865
    x 1023
      5595
     3730 
 +  0000  
   1865   
   1907895
          
          
          
          
          

16985·1024

     16985
    x 1024
     67940
    33970 
 + 00000  
  16985   
  17392640
          
          
          
          
          

28965·1005

     28965
   x  1005
    144825
    00000 
 + 00000  
  28965   
  29109825
          
          
          
          
          

մաթեմատիկա

Առաջադրանքներ

  • Կատարիր բաժանում և արդյունքը ստուգիր բազմապատկումով՝

1)   7310։34

                    
 7310 34     215    
68         x 34    
 051  215    860    
 34      + 645     
  170       7310    
 170               
    0               
                    
                    

2)   11550։55

                    
 11550 55     210   
110         X 55   
 0055  210 + 1050   
   55       1050    
  00       11550   
                    
                    
                    
                    

3)   5400։12

                    
 5400 12    450     
48        x 12     
  60  450   900     
 60     + 450      
  00       5400     
                    
                    
                    
                    

4)  18360։18

  18360 18          
 18          1020  
  0036  1020 x  18  
   36        8100  
    00     + 1020   
             18300  
                    
                    
                    
                    

5)   48240։24

 48240 24           
48    2010  2010   
 0024       x  24   
  24        8040   
   24       4020    
   00               
                    
                    
                    
                    

6)   10836։36

 10836 36           
108         301    
 000   301  x 36    
   36       1806    
          + 903     
           10836    
                    
                    
                    
                    

7)   2163։21

 2163 21            
21   103    103    
 0063       x 21    
  63        103    
   00     + 206     
            2163    
                    
                    
                    
                    

8)   25750։25

 25750 25           
25    1030  1030   
 0075       x  25   
  75    +   5150   
   00       2060    
            25750   
                    
                    
                    
                    

9)  2170։35

  2170 35           
 210  62   35      
  0070     x62      
   70   +  70      
    00    210       
          2170      
                    
                    
                    
                    

10)   58500։25

  58500 25          
 50    2340  2340  
  085        x  25  
  75      + 11700  
   100       4680   
  100       58500  
   000              
                    
                    
                    

մաթեմատիկա

Առաջադրանքներ

  1. Քանի՞  կող, գագաթ, նիստ  ունի ուղղանկյունանիստը։

Ուղղանկյունանիստը  ունի 12 կող, 8 գագաթ  ու  6 նիստ:

2.  Հաշվեք ուղղանկյունանիստի  ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 5դմ, 7դմ,  8դմ։

Ծավալը հավասար է ՝  5x7x8=280դմ խոր.

3.Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝          2 դմ,  12 սմ, 10 սմ

Ծավալը հավասար է  ՝ 2x12x10=240սմ խոր.

4.Հաշվեք  6 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

Խորանարդի ծավալը հավասար է ՝ 6x6x6=216 դմ խոր.

5.Հաշվեք  5 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

Խորանարդի ծավալը հավասար է ՝ 5x5x5=125 դմ խոր.

6.Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 15սմ, 16սմ, 17 սմ։

Ուղղանկյունանիստի ծավալը հավասար է՝ 15x16x17=4680սա խոր.

7.Ո՞ր ուղղանկյունանիստի ծավալն  է ավելի  մեծ, որն ունի 7սմ երկարություն, 5սմ լայնություն և  10սմ բարձրություն, թե՞ այն ուղղանկյունանիստ մակերևույթի մակերեսը, որն ունի 10սմ երկարություն, 7սմ լայնություն և  5սմ բարձրություն։

7x5x10=350 սմ խոր.   2.10x7x5=350 սմ խոր.

Ծավալները հավասար են

8.Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

5 դմ, 4 դմ,  6 դմ։

Ծավալը՝ 5x4x6=120 դմխոր.

9.Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝

3 դմ,  6 սմ, 10 սմ։

Ծավալը՝ 3x6x10=180 սմ խոր.

10.Հաշվեք  7 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

Ծավալը՝ 7x7x7=343  դմ խոր.