Հայրենագիտության դասերի ընթացքում ես սովորեցի օգտվել Google map ծրագրով որով շատ հետաքրքիր ճանապարհներ սովորեցի գտնել: Իմացա Հայաստանի մարզերը, մարզկենտրոները: Իմացա մեր նախահայր Հայկի պատմությունը: Պարզեցի իմ բնակավայրի պատմությունը, որի մասին չգիտեի:Ուսումնասիրեցի Թումո այգու պատմությունը: Ծանոթացա Մխիթար Սեբաստացու կյանքի հետ: Կարդացի Էրեբունի ամրոցի և թանգարանի մասին, հետո դասարանով ճամփորդեցինք այնտեղ:
Month: Դեկտեմբերի 2020
ԱՂԲՅՈՒՐ, ԳԵՏ, ԼԻՃ
Դու արդեն գիտես, որ երկրագնդի վրա ամենաշատ ջուրը օվկիանոսներում և ծովերում է: Շատ ջուր կա նաև աղբյուրներում, գետերում, լճրում և ճահիճներում:
Երկրի մակերևույթին տեղացած անձրևի կամ հալած ձյան ջրերի մի մասը գոլորշիանում է, իսկ մյուս մասը’ ներծծվում հողի մեջ և շարժվում են դեպի գետնի խորքերը այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի հանդիպել կավի կամ այլ ապարաշերտերի, որոնց միջով ջուրը չի թափանցում: Այստեղ ջրերը կուտակվում են, ապա հոսում տեղանքի թեքության ուղղությամբ:
Երբ ստորերկրյա այդ ջրերը հասնում են ձորակի կամ զառիթափ , գետնի տակից նորից դուրս են գալիս Երկրի մակերես և առաջացնում աղբյուր: Սովորաբար աղբյուրների ջուրը լինում է մաքուր և սառնորակ: Հայաստանում աղբյուրներ շատ կան: Աղբյուրների ջուրը մարդիկ օգտագործում են խմելու համար: Աղբյուրից բխող ջուրը մի տեղում երկար մնալ չի կարող, այն սկսում է հոսել որպես փոքրիկ առվակ: ճանապարհին այն կարող է հանդիպել նման այլ առվակների, որոնք միախառնվում են և աջացնում գետակներ, իսկ գետակները’ գետեր:
Գետեր էլ կան, որոնք աղբյուրներից սկիզբ չեն առնում: Հրազդան գետը, օրինակ, սկիզբ է առնում Սևանա լճից:
Ավելի մեծ գետի մեջ թափվող փոքր գետերը կոչվում են վտակներ:
Որքան շատ են վտակները, այնքան ջրառատ է գետը:
Հատկապես լեռներում գետերը երբեմն մեծ բարձրություններից գահավիժում են որպես ջրվեժներ:
Գետերը մեծ նշանակություն ունեն մարդկանց կյանքում: Գետերի ջրերն անհրաժեշտ են գյուղերին ու քաղաքներին, գործարաններին ու ֆաբրիկաներին: Գետերի ջրով ոռոգվում են մշակվող հողերը:
Անձրևներից ու հալվող ձյունից, աղբյուրներից, գետակներից ու գետերից ջուրը հաճախ լցվում է Երկրի մակերևույթի իջվածքներն ու վիթխարի գոգերը’ առաջացնելով լճեր:
Երկրագնդի ցամաքի’ ջրով լցված ընդարձակ գոգավորությունը կոչվում Է լիճ: Լճերն իրենց չափերով, խորությամբ խիստ տարբեր են: Կան ծովերի չափ հսկայական լճեր և այնքան փոքրերը, որոնց մակերեսը մի խաղահրապարակի չափ Է :
Աշխարհի լճերի մեծ մասի ջուրը քաղցրահամ Է, այսինքն’ պիտանի Է խմելու համար: Կան լճեր Էլ, որոնց ջուրն այնքան աղի Է, որ այնտեղ բույսեր չեն աճում, կենդանիներ չեն ապրում: Քաղցրահամ լճերի ջուրը մարդն օգտագործում Է դաշտերը ոռոգելու համար: Այդպիսի լճերում ձուկ են որսում, նավարկում Են գբոսանավեր, ափերին կառուցում են հանգստյան տներ:
Ջուրը բնության մեջ
Ջուրը բնության մեջ ամենատարածված նյութն է: Դու արդեն գիտես, որ երկրագնդի մակերեսի մեծ մասը ծածկված Է ջրով: Երկրի վրա դժվար Է գտնել որևէ վայր, որտեղ ջուր չլինի: Ջուրն ամենուր է’ օվկիանոսում ու ծովում, գետում ու լճում, գետնի տակ ու հողում: Ջուր կա նույնիսկ առաջին հայացքից անջուր թվացող անապատում: Շատ ջուր կա օդում (ամպ, մառախուղ, գոլորշի, անձրև, ձյուն): Շատ ջուր կա նաև կենդանի օրգանիզմներում’ ամեն մի բույսի, կենդանու, մարդու մեջ: Առանց ջրի բուսական և կենդանական աշխարհն ամբողջությամբ կոչնչանար, այսքան գեղեցիկ մեր մոլորակը կվերածվեր անկենդան երկնային մարմնի, ինչպիսին, ասենք. Լուսինն է: Առանց ջրի մարդը կարոդ է ապրել մի քանի օր միայն:
Մարդը ջուրն օգտագործում է իր առօրյա կյանքում, ինչպես նաև դաշտերը, այգիները և բանջարանոցները ջրելու համար: Շատ ջուր է անհրաժեշտ գործարաններին ու ֆաբրիկաներին: Ծովերի ու գետերի ջուրն օգտագործվում է նավարկության և ձկնորսության համար:
Ջուրը կյանքի աղբյուր է: Առանց ջրի Երկրի վրա կյանք չի կարող լինել:
Բնության մեջ ջուրը գտնվում է հեղուկ (սովորական ջուր), պինդ (սառույց, ձյուն, կարկուտ) և գազային (գոլորշի) վիճակներում: Հեղուկ վիճակում մաքուր ջուրն անգույն է, անհամ, անհոտ, թափանցիկ և հոսուն: Շատ նյութեր ջրում լավ են լուծվում:
Երկրի վրա գտնվող ջուրն արևի և քամու օգնությամբ շարունակ «ճանապարհորդում է»: Այժմ պարզենք, թե ինչպես է դա տեղի ունենում: Արևը տաքացնում է օվկիանոսների, ծովերի, գետերի, լճերի և ցամաքի մակերևույթը: Այդտեղից ջուրը գոլորշիանում է ևբարձրանում վեր, մեծ բարձրությունների վրա այն վերածվում է մանր կաթիլների կամ սառցաբյուրեղների, որոնցից առաջանում են ամպեր: Ամպերից էլ ջուրը անձրևի կամ ձյան տեսքով թափվում է ցած: Ցամաքի վրա այդ ջրի մի մասը հոսում է դեպի գետերն ու լճերը, մյուս մասը ներծծվում է հողի մեջ: Ներծծված ջուրը մասամբ նորից դուրս է գալիս Երկրի մակերես՝ աղբյուրների տեսքով և սկզբնավորում առվակներ ու գետեր: Գետերը հոսում են դեպի ծովերն ու օվկիանոսները: Եվ այդպես շարունակ’ ջուրը շրջապտույտ է կատարում ։
ՋՈՒՐԸ ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ
Ջուրը բնության մեջ ամենատարածված նյութն է: Դու արդեն գիտես, որ երկրագնդի մակերեսի մեծ մասը ծածկված Է ջրով: Երկրի վրա դժվար Է գտնել որևէ վայր, որտեղ ջուր չլինի: Ջուրն ամենուր է’ օվկիանոսում ու ծովում, գետում ու լճում, գետնի տակ ու հողում: Ջուր կա նույնիսկ առաջին հայացքից անջուր թվացող անապատում: Շատ ջուր կա օդում (ամպ, մառախուղ, գոլորշի, անձրև, ձյուն): Շատ ջուր կա նաև կենդանի օրգանիզմներում’ ամեն մի բույսի, կենդանու, մարդու մեջ: Առանց ջրի բուսական և կենդանական աշխարհն ամբողջությամբ կոչնչանար, այսքան գեղեցիկ մեր մոլորակը կվերածվեր անկենդան երկնային մարմնի, ինչպիսին, ասենք. Լուսինն է: Առանց ջրի մարդը կարոդ է ապրել մի քանի օր միայն:
Մարդը ջուրն օգտագործում է իր առօրյա կյանքում, ինչպես նաև դաշտերը, այգիները և բանջարանոցները ջրելու համար: Շատ ջուր է անհրաժեշտ գործարաններին ու ֆաբրիկաներին: Ծովերի ու գետերի ջուրն օգտագործվում է նավարկության և ձկնորսության համար:
Ջուրը կյանքի աղբյուր է: Առանց ջրի Երկրի վրա կյանք չի կարող լինել:
Բնության մեջ ջուրը գտնվում է հեղուկ (սովորական ջուր), պինդ (սառույց, ձյուն, կարկուտ) և գազային (գոլորշի) վիճակներում: Հեղուկ վիճակում մաքուր ջուրն անգույն է, անհամ, անհոտ, թափանցիկ և հոսուն: Շատ նյութեր ջրում լավ են լուծվում:
Երկրի վրա գտնվող ջուրն արևի և քամու օգնությամբ շարունակ «ճանապարհորդում է»: Այժմ պարզենք, թե ինչպես է դա տեղի ունենում: Արևը տաքացնում է օվկիանոսների, ծովերի, գետերի, լճերի և ցամաքի մակերևույթը: Այդտեղից ջուրը գոլորշիանում է ևբարձրանում վեր, մեծ բարձրությունների վրա այն վերածվում է մանր կաթիլների կամ սառցաբյուրեղների, որոնցից առաջանում են ամպեր: Ամպերից էլ ջուրը անձրևի կամ ձյան տեսքով թափվում է ցած: Ցամաքի վրա այդ ջրի մի մասը հոսում է դեպի գետերն ու լճերը, մյուս մասը ներծծվում է հողի մեջ: Ներծծված ջուրը մասամբ նորից դուրս է գալիս Երկրի մակերես՝ աղբյուրների տեսքով և սկզբնավորում առվակներ ու գետեր: Գետերը հոսում են դեպի ծովերն ու օվկիանոսները: Եվ այդպես շարունակ’ ջուրը շրջապտույտ է կատարում ։
ՄԵԶ ՍՆՈՂ ՀՈՂԸ
Երկրի ցամաքային տարածությունները ծածկված են փխրուն շերտով, որն անվանում են հող: Հող չկա միայն ցամաքի սառցածածկ տարածքների և ժայռերի վրա:
Հողը Երկրի վրա գոյանում է շատ դանդաղ, հազարավոր ու միլիոնավոր տարիների ընթացքում: Իսկ ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում:
Ցամաքը կազմող ապարները Արեգակի ճառագայթների, քամու, անձրևի, ձյան ազդեցությունից տաքանալով ու սառչելով, քայքայվում են. ապարների խոշոր կտորները վերածվում են մանր կտորների, իսկ մանրերը` կավի և ավազի: Սակայն դա դեռևս հող չէ: Որպեսզի այն դառնա հող, անհրաժեշտ է, որ այդ քայքայված նյութերին ավելանա հումուս: Իսկ հումուսն առաջանում է մահացած բույսերի ու կենդանիների մնացորդներից:
Քայքայված ապարի ու հումուսի միախառնումից գոյանում է հողը: Բույսերի սերմերը, ընկնելով հողի մեջ, ծլում են, աճում, և մարդը բերք ու բարիք է ստանում: Իսկ լերկ քարի մակերեսին սերմը չի կարող ծլել:Հողի ամենակարևոր հատկությունն այն է, որ այնտեղ աճում են բույսերը:
Հողում միշտ կան նաև շատ մանր օրգանիզմներ, որոնց անվանում են մանրէներ: Հենց դրանց միջոցով են քայքայվում բույսերի և կենդանիների մնացորդները և վերածվում հումուսի: Հողում ապրում են նաև որդեր, միջատներ, խլուրդներ և մկներ։ Հողի մեջ մեջ միշտ ջուր և օդ կա։ Բույսերի աճի համար դա շատ կարևոր է։
Հողի կազմից կախված են նրա փխրունությունը և ջուրը պահելու հատկությունը: Օրինակ, եթե ավազը հողի մեջ շատ է, ապա այդպիսի հողում ջուրը արագ ներծծվում է և հեռանում գետնի խորքերը: Եթե հողում կավն է շատ, ապա այնտեղ ջուրը դանդաղ է ներծծվում, այդ պատճառով կավով հարուստ հողերը շատ ջուր են պարունակում:
Շատ հումուս պարունակող հողերը փուխր են լինում և կարողանում են իրենց մեջ ջուր և օդ պահել:
Հողի բաղադրությունից կախված է նաև նրա գույնը: Լինում են տարբեր գույնի հողեր: Որքան հողում հումուսը շատ է, այնքան դրա գույնը մուգ է: Ամենից շատ հումուս պարունակում են սևահողերը: Մարդիկ վաղուց իրենց կարիքները բավարարելու համար մշակում են հողը: Իսկ ի՞նչ է նշանակում դա:
Հողը մշակել նշանակում է ճիշտ ժամանակին վարել, փխրեցնել, ջրել, մանրացնել կոշտերը, անհրաժեշտության դեպքում` պարարտացնել, մշակաբույսերի սերմեր ցանել և բերք ստանալ:
Մշակելով հողը` մարդիկ պետք է հոգ տանեն նաև դրա պահպանության մասին, հողը վարել ճիշտ ժամանակին, պարարտացնել, աճեցնել խիտ արմատներ ունեցող բույսեր, դաշտերի շուրջը ստեղծել անտառաշերտեր:
Եթե ես լինեի ցանկություններ ծառ
Եթե ես լինեի ցանկությունների ծառ, ապա ես զինվորների երազանքները կկատարեի:
Նենց կանեի, որ բոլոր զինվորները հետ գային իրենց երեխաների մոտ: Նենց կանեի, որ ամեն օր լող լիներ մեր դպրոցում: Եթե ես լինեի ցակություների ծառ, կուզենայի լինել ուսուցիչ , իսկ ուսուցիչները աշեակերտներ,որ իրենք սովորեն իսկ ես դասավանդեի:
Եթե ես լինեի ցանկությունների ծառ,ամեն օր մի տերև կպոկեի իմ վրայից,որ աշխարհում էլ երբեք պատերազմներ չլինեն և որ էլ ոչ մի զիվոր չզոհվեր:
Ռուսերենի հաշվետություն
домашнее задание 19.12.2020г
Дочери-дочь-жр, матери-мать-жр, имена-имя-ср, музеи-музей-мр, трамваи-трамай-мр, сыры-сыр-мр, мамы-мама-жр, сады-сад-мр, шкафы-шкаф-мр, столы-стол-мр, студенты-студент-мр, журналы-журнал-мр, рыбы-рыба-жр, подъезды-подъезд-мр, входы-вход-мр, выходы-выход-мр, фильмы-фильм-мр, лифты-лифт-мр, комнаты-комната-жр, диваны-диван-мр, кабинеты-кабинет-мр, районы-район-мр, коты-кот-мр, классы-класс-мр, университеты-университет-мр, рестораны-ресторан-мр, мониторы-монитор-мр, фирмы-фирма-жр, стадионы-стадион-мр, ноты-нота-жр, вазы-ваза-жр, годы-год-мр, режиссёры-режиссёр-мр, поэты-поэт-мр, игры-игра-жр, театры-театр-мр, девочки-девочка-жр, мальчики-мальчик-мр, бабушки-бабушка-жр, дедушки-дедушка-мр, дочки-дочка-жр, парки-парк-мр, кошки-кошка-жр, собаки-собака-жр, книги-книга-жр, врачи-врач-мр, подруги-подруга-жр, чашки-чашка-жр, чайники-чайник-мр, юбки-юбка-жр, ёлки-ёлка-жр, книги-книга-жр, поликлиники-поликлиника-жр, библиотеки-библиотека-жр, яблоки — яблоко ср, ели-ель жр, ночи-ночь жр, рояли-рояль -мр, моря-море-ср, яйца-яйцо-ср, слова-слово-ср, платья-платье-ср, кресла-кресло-ср, окна-окно-ср, здания-здание-ср, деревья -дерево-ср, месяцы -месяц -мр, курицы-курица -жр, консерватории-консерватория-жр, аудитории-аудитория-жр, кухни-кухня -жр, семьи-семья-жр, лекции-лекция-жр, отцы-отец -мр, дни-день-мр, щенки-щенок -мр, люди-человек-мр, братья-брат-мр, стулья-стул-мр, друзья-друг -мр, мужья-муж-мр, деревья-дерево-ср, листья-лист -мр, сыновья-сын-мр, домадом-мр, профессора профессор-мр, города-город-мр, глаза-глаз-мр, ножи-нож -мр, гаражи-гараж-мр, врачи-врач-мр, мячи-мяч-мр, тёти-тётя-жр, дяди-дядя-мр.
Задание 2. Выбери 7 слов и составь с ними предложения.
У мамы на работе я помогала режисёру .
На планете Юпитер нет книг.
Мой брат очень любит кушать хлеб с сыром.
Я люблю кушать яблоко.
У нас нет ёлки.
У нас в музыкальной школе в зале стоит большой рояль.
Мы налеваем чай в чашку из чайника.
Ամանոր
Հետաքրքիր փաստեր Ամանորի մասին տարբեր երկրներ:
Իսպանիա
Իսպանիյաում բնիկ իսպանացիները դեկտեմբերի 31-ի ուղիղ ժամը 12-ին ուտում են 12 հատ խաղողի հատիկներ: Այդ ավանդույթը գալիս է դեռ 19-րդ դարից , այն հորինել են իսպանացի խաղողագործները, ցականալով տարվա վերջ հնարավորինս շատ խաղող վաճառել:
Այս ավանդույթը շատ հավանեցին իսպանացիները , և մինչ այժմ նրանք ուտում են խաղողը հույս ունենալով , որ դա իրենց կբերի հաջողություն ամբողջ տարի:
Բրազիլիա
Բրազիլիայում Նոր Տարվա շեմին բրազիլացիները գետի և օվկիանոսի մեջ դնում են սպիտակ ծաղիկներն և մոմեր,որպեսզի ջրի աստված Յեհմանժեն օրհնի ջուրը և չթողնի ջրհեղեղներ լինեն:
Հունաստան
Հունաստանում նուռը խորհրդանշում է առատություն,անմահություն և հաջողություն: Նոր Տարվա շեմին հույները վերցնում են նուռը և խփում են իրենց դռանը : Հարվածից ինչքան շատ նռան հատիկ թափվի այդքան հաջողակ կլինի տարին:
Գերմանիա
Ընդհանուր առմամբ Գերմանիյում Ամանորը տոնում են մեր նման, բայց նրանք ունեն շատ ուրախ և հետաքրքիր սովորույթ: Հենց ժամացույցը սկսում է խփել ժամը 12ը,նրանք բարձրանում են աթոռների և բազկաթոռների վրա և ժամացույցի վերջին զարկի հետ ուրախ բաներ գոռալով թռնում են աթոռներից գետնին: Այդպես են անում բոլոր տարիքի գերմանացիները:
ՆԱՄԱԿ ԶԻՆՎՈՐԻՆ
Բարև, իմ սիրելի զինվոր: Ես ուզում եմ, որ ամբողջ Հայաստանի քաղցրավենիքները ձեզ հասնի և Հայաստանի ամենատաք շորերը ձեզ հասնի: Ես ձեզ շատ եմ սիրում, դուք մեր փրկիչներն եք : Եթե ես լինեի վարչապետ, ձեզ Հայաստանը կնվիրեի:Ես իմ կյանքը կտայի, որ դուք ապրեք: Իմ անունը Լուսինե է, իսկ լուսինը զինվորներին ուրախացնում է:
Աղաբաբյան Լուսինե բլոգ 