ՄԻՋԱԳԵՏՔԻ ԱՌԱՋԻՆ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Դաս 1

• Որտե՞ղ է գտնվում Միջագետքը։ Ինչու՞ է այն կոչվում այդպես։Միջագետքը Եփրատ և Տիգրիս գետերի մինջև ընկած տարացքն է։Այստեղից էլ առաջացել է նրա անվանումը։Միջագետքը սկսվում է Հայկական լեռնաշխարհի հարավից և ձգվում մինչև Պարսից ծոց։
• Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրե՛ք Սարգոն արքայի գործունեությունը։Միջագետքում հաստատված սեմական ցեղերից մեկի առաջնորդ Սարգոնը (Ք․ա․ 2330-2295թթ․) նվաճեց Շումերի քաղաքները և հիմնադրեց Աքքադ պետությունը։Նա դարձավ ամբղջ Միջագետքի արքան։Սարգոնը մի քանի խոշորր արշավանքներ կազմակերպեց նաև դեպի Ասորիք և Փոքր Ասիա թերակղզի ,նա շատ տարածքներ նվաճեց,որի համար ստացավ <<Աշխահի չորս կողմերի արքա>>տիտղոսը։
•Ե՞րբ և որտե՞ղ էր ստեղծվել Բաբելոնի թագավորությունը։ Ու՞մ օրոք այն հզորացավ։Միջագետքի կենտրոնում Ք․ա․ II հազարամյակի սկզբներին ստեղծվեց Բաբելոնի թագավորությունը։Այն մեծ վերելք ապրեց Հին աշխարհի նշանավոր արքաներից մեկի Համմուրապիի (Ք․ա․ 1792-1750թթ․)օրոք։
• Ինչո՞վ են նշանավորվել Միջագետքի պետությունների մեջ Շումերը, Աքադը և Բաբելոնը։Նորաստեծ պետությունում Համմուրապին կարգ ու կանոն հաստատեց ,ստեղծեց միասնական օրենսգիրք,որը բաղկացած էր 282 հոդվածից։Ստեծվեցին դատարաններ ,որի գերագույն դատավորը պետության արքան էր,մարդիկ արդեն կարող էին օրենքով պաշտպանվել։

Վաղ պետական կազմավորումները հայաստանի տարածքում


Պետական ի՞նչ կառուցվածք ուներ Արատտան, ո՞րն էր նրա հովանավոր աստվածը։Հայկական լեռնաշխարհի հայտնի առաջին պետությունը Արատտան է։Արատտայի արքան միաժամանակ երկրի հոգևոր առաջնորդն էր՝ քրմապետը։Քրմապետ-արքան երկրի կարևորագույն հարցերը քննարկում էր ավագների ժողովում։Շումերական բնագրերից իմանում ենք Արատտայի հզոր բանակի, պարսպապատ մայրաքաղաքի,նաև սեփական գրի մասին։Արատտայի հովանավոր ասվածն էր Հայկը,նա իմաստության և ջրերի ասված Հայայի որդին էր։
• Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրեք Հայասսա թագավորության մասին։Ք․ ա․ II հազարամյակի կեսերին Հայստանից արևմուտք բնակվում էին խեթերը։Նրանք հայերին ազգակից հնդեվրոպական ժողովուրդ էին։Մեր երկիը կոչում էին <<Հայասա>>,որը խեթերեն նշանակում է <<հայերի երկիր>>։Հայասան ուներ իր արքունիքը ,բանակը ,քաղաքային կենտրոնները,դիցարանը։
• Մի քանի նախադասությամբ պատմեք Նաիրի երկրի մասին։Ք․ ա․ XIII-X դարերում Ասորեստանի արքաները Հայաստանի հարավում և Վանալճի ավազանում բազմիցս հիշատակում են Նաիրի երկիրը։Նաիրի բազմաթիվ արքա-առաջնորդներ դաշինք էին կնքել ընդհանուր թշնամու՝ Ասորեստանի դեմ պայքարելու համար։Նաիրին հիշատակվում է իբրև ընդարձակ,հպատակություն չճանաչող երկիր, որն ուներ 250 քաղաք՝ զորավոր պարիսպներով։Ք․ ա․ IX դարում Նաիրին արդեն հանդես է գալիս որպես մեկ միսանական պետություն։