Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը: Մեխանիկական շարժումը որոշակի ժամանակահատվածում մարմնի դիրքի փոփոխությունն է այլ մարմինների նկատմամբ:
Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը: Գետում լողացող ձուկն իր դիրքը փոխում է ափի նկատմամբ:
Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները: Շարժումները տարբերվում են իրարից արագությամբ:
Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում: Մարմնի շարժման արագությունը բնութագրվում է միաոր ժամանակում նրա անցած ճանապարով: Արագության չափման միաորներից են՝ մ/վ, կմ/ժ :
Ե՞րբ են մարմինները փոխում իրենց շարժման արագությունը:
Հողի ու ջրի ,թռչունների ու ձկների ,վայրի գազանների պահպանման համար ի՞նչ միջոցներ են ձեռնարկվում:Մարդը հոգետանում հողի ու ջրի, թռչունների ու ձկների,վայրի գազանների պհպանաման համար ստեղծելով անտառներ,կան պուրակներ,արգելանոցներ։
Որո՞նք են թթվային անձրևների առաջացման պատճառները,և ի՞նչ հետևանքներ կարող են դրանք ունենալ:Ավտոմեքենաների,ինքնաթիռների,հռթիրների շարժիչներում բենզինի և այլ նավթանյութերի թերայրման հետևանքով մթնոլորտ են արտանետվում մեծ քանակությամբ թունավոր գազեր, որոնք միանալով ջրին վերածվում են թթուների՝ ազոտական թթվի ,ծծմբական թթվի ,որոնք անձրևների հետ թափվում են երկրագնդի մակերևույթի վրա։Այդ անձրևները կոչվում են թթվային անձրևներ,որոնք շատ վնասակար են՝ քյքայում են հողը ,շինությունները,հուշարձանները։
Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը: Աղբի այրումից առաջանում է շատ թունավոր նյութեր, դրա համար էլ այն չի կարելի այրել։
Սերմ՝ սաղմնային բույս է՝ իր մեջ կուտակված պաշարային սննդանյութերով։ Այն բույսերի բազմացման և տարածման օրգան է։
Սերմը արտաքինից պատված է ամուր ծածկույթով՝ սերմնամաշկով, որի ներսում գտնվում են սաղմը և պաշարային սննդանյութերը։ Սերմնամաշկը սերմը պաշտպանում է չորանալուց և մեխանիկական վնասվածքներից։ Սերմնամաշկի վրա երեվում է սերմնասպին, այն հետքը, որով սերմն ամրանում է սերմնաոտիկին։ Սերմնասպիի կողքին գտնվում է սերմնամուտքը, որով սերմի մեջ են թափանցում ջուրը և օդը։ Սերմի հիմնական մասերն են սաղմը և պաշարանյութերը։ Սաղմում լավ երևում է շաքիլը, որում կուտակված են պաշարային սննդանյութեր։ Դրանցով է սնվում սաղմը սերմի ծլման սկզբնական փուլում։ Տարբերում են երկշաքիլավոր և միաշաքիլավոր սերմեր։ Երկու շաքիլ ունենարևածաղկի, խնձորենու, վարունգի, սեխի և մի շարք այլ բույսերի սերմեր, որի համար էլ կոչվում են երկշաքիլավոր բույսեր։ Կան նաև միաշաքիլավոր բույսեր, որոնց սերմն ունի մեկ շաքիլ։ Միաշաքիլավոր սերմերի էնդոսպերմը կարող է գտնվել սաղմի մոտ կամ շրջապատել սաղմը։ Սերմերի բաղադրության մեջ մտնում են օրգանական (օսլա, ճարպեր, սպիտակուցներ) և անօրգանական (ջուր և հանքային աղեր) նյութեր։
Ի՞նչ թթուներ կան բնության մեջ: Բնության մեջ կան շատ թթուներ, օրինակ՝ կիտրոնաթթու, խնձորաթթու, կաթնաթթու, քացախաթթու:
Ի՞նչ բաղադրություն ունեն թթուները: Թթուները կազմված են ջրածնից և թթվային մնացորդերից:
Ինչպե՞ս կարող եք համոզվել ,որ տվյալ նյութը թթու է: Թթուները ունեն կծու համ: Թթուների լուծույթներում հայտանյութը փոխում է իր գույնը. մանուշակագույն լակմուսը դառնում է կարմիր:
Ինչպե՞ս պետք է վարվել թթուների հետ: Քանի որ , թթուները քայքայում են մաշկը , պետք է զգույշ վարվել նրանց հետ: Եթե թթուն թափվել է մաշկի վրա, այն հարկավոր է շտապ լվանալ առատ ջրով, այնուհետև մշակեն սոդայի ջրով:
Ո՞ր նյութերն են կոչվում օքսիդներ: Թթվածնի և այլ նյութերի միջև տեղի ունեցող քիմիական ռեակցիաներ կոչվում է օքսիդացման ռեակցիաներ ու դրանց հետևանքով արաջացած նյութերն անվանում են օքսիդներ:
Ո՞րն է օքսիդացման ռեակցիան: Թթվածնի և այլ նյութերի միջև տեղի ունեցող քիմիական ռեակցիաներ կոչվում է օքսիդացման ռեակցիաներ:
Ի՞նչ կիրառություն ունեն ձեզ ծանոթ օքսիդները Օքսիդները լայն կիրառություն ունեն մարդու կենցաղուն, օրինակ՝ չհանգած կիրը և ավազը օգտագործում շինարարությունում, երկաթի օքսիդից ստանում են երկաթ, ածխաթթու գազը օգտագործում են հանքային ջրերի գազաորման համար:
Գայլարդիա երկգույն (լատ.՝ Gaillardia pulchella), աստղածաղկազգիների ընտանիքին պատկանող միամյա ծաղկաբույս, որը ծագումով Հարավային և Հյուսիսային Ամերիկաներից է։ Լուսասեր և բավականին երաշտադիմացկուն բույս է, աճում և առատորեն ծաղկում է հումուսով ու սննդանյութերով հարուստ ստրուկտուրային հողերում։ Բարձրությունը հասնում է մինչև 90 սմ-ի։
ՆկարագրությունԽմբագրել
Տերևները երկարավուն օվալաձև են, լայնաբլթակ կամ ուղղակի բլթակավոր։ Ծաղկաբույլերը կազմված են լեզվակավոր և խողովակաձև կամ միայն խողովակաձև խոշոր ծաղիկներից, որոնց գունավորումը տարբեր է՝ դեղին, նարնջագույն, կարմրադարչնագույն և կարմիր։ Հանդիպում են կիսալիաթերթիկ և լիաթերթիկ ծաղկավոր բույսեր։ Բույսի բարձրությունը չի անցնում 50-60 սմ-ից։ Ունի հոծ, ցածրաճ այլատեսակ՝ մինչև 40 սմ բարձրությամբ։ Ծաղիկները խոշոր են, մինչև 10-12 սմ տրամագծով։ Սելեկցիոն եղանակով ստացված խոշորածաղիկ տեսակներն են․
Տետրա Ֆիեստա
Սանգվինեա Տետրա
Սուպեր Չիֆ
Լորենց
Բազմանում է սերմերի միջոցով, որոնք նպատակահարմար է ցանել մայիսին անմիջապես բաց գրունտում։ Սերմերը ցանում են ապրիլին կիսատաք ջերմոցներում։ Սերմնաբույսերը վերատնկում են թաղարաներում և ապահովում լույսով ու խոնավությամբ։ Ուշ գարնանային ցրտահարությունների վտանգն անցնելուց հետո բույսերը դաշտ են տեղափոխում։ Պիտանի են լանդշաֆտային ձևավորումների համար, ինչպես նաև միքսբորդերներում[1]։
Ի՞նչ է վառելանյութը։ Այն նյութերը, որոնք հեշտ են բռնկվում ու այրվելիս անջատում են մեծ քանակությամբ ջերմություն , անվանում են վառելանյութեր: Օրինակ՝ քարարածուխ , փայտ , բենզին , գազ,կերոսին:
Բնապահպանակ տեսակետից վառելիքի ո՞ր տեսակներն են ավելի առավել նախընտրելի։ Առավել նպատակահարմար է գզային վառելանյութի օգտագործումը , որը այրվում է լրիվ, առանձ շրջապատը աղտոտելու:
Հիմնականում ի՞նչ նյութեր են առաջանում վառելանյութերի այրման արդյունքում։ Վառելանյութերի այրման արդյուքում առաջանում են ՝ մոխիր, ջերմություն, շմոլ գազ , որը թունավոր է :
Ի՞նչ է այրումը։Ի՞նչով է ուղեկցվում այն։ Այրումը դա քիմիական ռեակցիա է , որ ուղեկցվում է ջերմության և լույսի անջատումով:
Որո՞նք են այրման առաջացման պայմանները։ Այրում տեղի ունենալու համար , հարկավոր է նյութը նախապես տաքացնել մինչև հմապատասխան հյութը նախաապես տաքացնել մինչև համապատասխան բռնկման ջերմաստիճան:
Հրդեհը հանգցնելու ի՞նչ միջոցներ գիտեք։ Այրումը ընդհատելու կա երկու պայման ՝ ջերմաստիճանի իջեցում և թթվածնի մուտքի դադարեցում: