Author: aghababyanlusine

17.03.23

Կարդա’ Ավետիք Իսահակյանի <<Ծառա Սիմոնը>> պատմվածքը։

Առաջադրանքներ`

1. Գրավոր բացատրի’ր հետեւյալ բառերը`
խանում-Տիկին,
սպասավոր-Հարուստ տներում զանազան ծառայություններ կատարող մարդ, տնային ծառա:, սրտաբաց-Սիրտը բաց, ջերմ՝ մտերմական վերաբերմունք ունեցող: Սրտաբաց մարդ:
ռոճիկ-Գրավոր բացատրի’ր հետեւյալ բառերը`խանում-Տիկին, սպասավոր-Հարուստ տներում զանազան ծառայություններ կատարող մարդ, տնային ծառա:, սրտաբաց-Սիրտը բաց, ջերմ՝ մտերմական վերաբերմունք ունեցող: Սրտաբաց մարդ:ռոճիկ-գանգատ, վճռական, սամավար աղա ֆայտոն։

2. Ի՞նչ զգացողություն ունեցար, երբ կարդացիր պատմվածքը։
Ես զգացողություններ չունեցա, բայց ինձ համար Սիմոնը մեխկ էր։

3.Խորհուրդ տո’ւր աղային եւ խանումին։
Խանումին ու աղային իմ կողմից խորհուրդ, որ իրանք սպասեն երբ Սիմոնը վերացնի առաջին գործը նոր անցնի մյուս գործին։

4. Պատմվածքիդ առանձնացրո’ւ հականիշ զույգեր։

Տանել-բերել
գալ-գնալ
շատ-քիչ

5.Պատմվածքի համար նոր ավարտ հորինի’ր։
Խանումը թույլ է տալիս Սիմոնի, որպեսզի Սիմոնը գնա գյուղ։Սիմոնը գնում է գյուղ լավ հանգստանում է, հետո ամուսնանում և ունենում երեք երեխա և ամբողջ օր երեխաները կանչում են:

—Հայրիկ տար
— Հայրիկ վազի

39. Գործողության անունը դարձրո՛ւ այդ գործողության հետ կապված առարկայի անուն: Գրի՛ր 
գործածված ածանցները:
Օրինակ՝ քերել-քերիչ

Գրել-գրիչ
կապել-կապիչ
 քամել-քամիչ
 թակել-թակոց
ըմպել-ըմպելիք
 բացել-բացիչ
գործել-գործիք
 խաղալ- խաղալիք
ուտել-ուտելիք
 խմել-խմիչք
 հագնել-հագուստ
ձգել-ձգան
 փակել -փական
խթանել-խթանիչ
 փաթաթել-փաթաթան
 ճոճել-ճոճարան
 գանձել-գանձարան
 զսպել-զսպանակ
 ջնջել-ճնճիչ
 ծածկել-ծածկոց
 կապել-կապիչ
 օրորել-որորոց

40.Ընդգծված բաղադրյալ բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

Անսահման հզորություն ու անսանձգոռոզություն ուներ Թեմուրը:Միջնադարի ոչ մի քաղաք չէր կարող համեմատվել նրա նոր մայրաքաղաքի հետ: Ճարտարապետի ձին մի օր կորել էր այդ քաղաքի ամենամեծ պարտեզում և մեկամսյա որոնումներից հետո հազիվ գտնվել: Թեմուրն իր մայրաքաղաքի՝ Սամարղանդի շրջակայքի գյուղերն անվանել էր Բաղդադ,Կահիրե,Դամասկոս, որ աշխարհի մեծագույն քաղաքները որպես աննշան գյուղեր տեսներ:

41. Տրված հարադրությունների իմաստներն արտահայտի՛ր այլ բառերով: 
Կանգ առնել-կանգնել
 մուր գալ- մրել
շուռ գալ-շրջվել
 ցույց տալ -ցուցադրել:

42. Աչք և գլուխ բառերով կազմի՛ր հնարավորին չափ շատ  դարձվածքներ:

Աչք աչքի գցել
Աչք դնել


Գլուխ գալ
Գլուխ գործել
Գլուխ ծռել

43. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր բաղադրյալ բառերով:
 Մինչև հիմա կարծում էին, աշխարհում ամենից բարձր ծառը Ամերիկայում աճող սեկվոյան է, նրա բարձրությունը երբեմն հարյուր մետրից էլ է անցնում: Բայց
վերջերս Աֆրիկայում գտան հարյուր ութսունինը մետր բարձրություն ունեցող մի բաոբաբ’ սեկվոյայից մոտ երկու անգամ բարձր: Նրա բնի տրամագիծը 43,5 մետր է. կտրվածքի վրա ազատ կերպով կարող է տեղավորվել մեր ժամանակների մի շենք:

1. Ավելացրու բառեր, որոնք պատասխանեն ինչպիսի՞ հարցին:

……Կանաչ…….. ճանապարհ

……Հսկա……… ձուկ

……Խելացի ……… նավաստի

……Հետաքրքրաշարժ………. արկած

2. Մեկ բառով գրիր՝

արծաթով պատված-Արծաթապատ
կարճ հասակ ունեցող-կարճահասակ
կանգ առնել-կանգնել
միտք անել-մտածել
արծաթով պատված-Արծաթապատ

3.Շարունակիր ասացվածքները՝

Ով ինչ անի, …… :

Ինչ որ ցանես, այն էլ կուտես:

Թրի կտրածը կլավանա, խոսքի ասածը չիլավանա……:

 4.Ինքդ բացատրիր հետևյալ բառերը՝

Քարաշեն- քարից սարգված շինություն
անուշահամ-անուշ համ ունեցող
ծաղկազարդ-ծաղիկով զարդարված
անտուն-տուն չունեցող

5.Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:

լույս- մութ
խելացի-անխելք
խոսել-լռել
բարի-չար
ամեն ինչ-ոչմիբան
օգուտ-անօգուտ

10.03.23

1.Գործնական աշխատանքի փաթեթից կատարի՛ր 32-35-րդ առաջադրանքները:

32. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Մատնաչափ-մատի չափով, 
կիսագունդ-կիսով գունդ,
 անհարթ-Ոչ հարթ,
 անտեսանելի-տեսողության անմատչելի
 ինքնաշարժ- ինքնուրույն շարժում,
 սկզբնական- սկզբնական վիճակ 
արեմտաեվրոպական-
 աստղադիտարան- աստղագիտական հիմնարկ
 համաշխարհային — Ամբողջ աշխարհով
 հավասարաչափ — հավասար չափով

33. Ա շարքի նախածանցներից յուրաքանչյուրը բոլոր հնարավոր ձևերով բաղադրի՛ր Բ շարքի բառերի հետ:

Ա Անդր, հակ, համ, ենթ, նախ, ներ, պար, վեր, տար, փոխ:  

Բ. Կովկաս, (հ)արձակ, տարած, դարձ, դնել (դրել), կշիռ, մուծել, փակել, կանգնել, աշխարհ(իկ):

Անդրկովկաս

34. Տրված բաղադրյալ բառերից նոր բառեր կազմի՛ր` այլ արմատ կամ ածանց ավելացնելով:

Օրինակ`
ժառանգական — ժառանգականություն, տեխնիկական -գիտատեխնիկական:

Մարդկային, ծայրահեղ, ստամոքսային, գիտակցություն, ակնաբույժ, մթնոլորտ, որոշում, ընդհատ, օրինաչափ, ձեռնարկ, մանրէ, փոխանակություն:

35. Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բաղադրիչներից կազմված համապատասխան բաղադրյալ բառերով:

Հողն … (ինքն, մաքուր, ել) … (հատուկ, ություն) ունի: Դա չի նշանակում, թե կարելի է նրան… (չափ, անց) շատ… (ծանր, բեռն, ել) (օրգան, ական) և (ան, օրգան, ական)… (թափ, ոն),… (բնակ, վայր) հավաքված (կենցաղ, ային) աղբով, որովհետև հոդի … (հնար, ավոր, ություն)… (նույն, պես)… (ան, սահման) չեն: Իսկ … (թափ, ոն)… (աղտ, ոտ, (վ)ած) հողը սպառնում է…. (հիվանդ, ություն) առաջացման պատճառ դառնալ:

… (գետ, տեխնիկա, ական)… (առաջ, ընթաց) հետ մարդիկ պիտի մտածեն արտաքին (մեջ, վայր) … (պահ, պան, ություն) …  միջոցներ ստեղծելու մասին:

2.Թումանյանական իմ հերոսը՝

• Ընտրի՛ր  Թումանյանի որևէ ստեղծագործության հերոսի:
• Հեքիաթը անունը <<Կացին Ախպերը>>։ Հորոսին ընտրեցի գյուղացիներին։ Գյուղացիները մտածում էին, որ կացինը կենդանի էակ է։ Նրանք անգրագետ էին, հիմա էին և երեկ չէին տեսել կացին։
• Գրի՛ր, թե տվյալ ստեղծագործության մեջ ինչ դեր ունի:
• Կացին ախպեր ստեղծագործության մեջ կացինը հանդիսացավ գյուղացիների համար վախենալու առարկա։
• Բնութագրի՛ր նրան և արտահայտիր կարծիքդ նրա մասին:
• Կացին ախպեր ստեղծագործության հերոսը կացին էր։ Կացինը սովորական գործիք էր, բայց քանի որ այդ գյուղի մարդիկ երբեք չեն տեսել կացին իրեն թվաց, որ կացինը կախարդական է կամ կենդանի։
• Եթե կան տվյալներ  հեղինակի կողմից հերոսի  անվան ընտրության կամ նրա նախատիպի մասին՝ գրի՛ր (այս մասին դասարանում խոսել ենք՝ «Իմ ընկեր Նեսոն» պատմվածքը քննարկելիս, ո՞վ էր Նեսոն․․․):

1)LMCB
2)ABCD

1/16

2ab

1/11×1/11=1/121
6x 1/121=6/121

My mother is a designer. She makes life-size puppets. She sews to order. She is beautiful.I love my mamy.

Читаем Харриса «Сказки дядюшки Римуса «

Упражнения для выполнения

Упражнение 1.

Загорать на солнце; собирать огарки; разгорелся спор; каснуться вопроса; загорелась бумага; прикаснуться к плите; рука касалась перил; обгьревшая свеча; неприкосновенный запас; сгореть со стыда; осторожное касание; загореть на берегу моря; заг реться от искры; чуть пригореть; загорались на равнине.

Упражнение 2

Приручить животное; приувеличенное мнение; примерный ученик; включить радиоприемник; призвание к музыке; пр…щурить глаза; пр…ближенный ко двору; пр…обретення дом; пр…возмочь боль ; пр…вокзальная площадь; пр…школьный участок; пр…глушить звук; пр…скорбное событие; пр…восходный рассказчик; пр…морский бульвар; пр…строить веранду; пр…красный оратор; пр…вратник замка; пр…дать форму шара

Упражнение 3.

Напишите род существительных 

Жена, книга, бедняга, сирота, злюка, время, дедушка,  слониха, жаба, акула, имя,  существо,  пальто, ничтожество, какао, кофе, окно, божество, животное,  мороженое, жаркое,конь, жизнь, путь, дом,диван, такси, кукла ,семья , кремль, ночь, лошадь, церковь, телефон,дядя,бабушка,тётя.

Упражнение 4.

Просклоняйте по падежам:

Жена, пальто, дом, жизнь, дядя 

Упражнение 5.

Измените глаголя по лицам.
1 . Есть — ուտել2.ходить3.петь4.пить 5.смотреть6.гнать7.слушать8.прыгать 

Մի վաճառական հայտարարել էր, թե իր խանութի համար աշակերտ է հարկավոր: Շատերը եկան, և վաճառականն ընտրեց մեկին:
— Ինչո՞ւ ընտրեցիր հենց դրան,-հարցրեց ընկերը,- չէ՞ որ ուրիշները հրաշալի վկայականներ ունեին, իսկ դու նրանց չընտրեցիր: Իսկ հենց դա ոչ մի վկայական չուներ:
-Սխալվում ես,-ասաց վաճառականը,-այս տղան շատ վկայականներ ուներ: Սենյակ մտնելուց առաջ ոտքերը սրբեց և դուռը ծածկեց անաղմուկ: Ուրեմն մաքրասեր է ու կարգապահ: Աթոռից վեր կացավ ու տեղը տվեց տարեց մարդուն: Ուրեմն բարեսիրտ է և հարգում է հասակավորին: Դեռ շեմքին` գլխարկը հանեց և կտրուկ պատասխաններ էր տալիս իմ հարցերին, ուրեմն քաղաքավարի է ու աչքաբաց: Կռացավ, վերցրեց հատակի գիրքը, որ ես դիտմամբ էի դրել հատակին, մինչդեռ ուրիշները շրջանցում էին: Հանգիստ սպասում էր իր հերթին՝ չաշխատելով ուրիշներից առաջ ընկնել, ուրեմն` կրթված տղա է: Զգեստները, երեսն ու ձեռքերը մաքուր էին: Ի՞նչ ես կարծում, այս ամենը ամենալավ վկայականները չէի՞ն…. 

Առաջադրանքներ՝ 

1. Քո կարծիքով ինչպիսի ստեղծագործություն է սա՝ առակ, պատմվածք, հեքիաթ, այլ:
   Պատասխանդ ներկայացրու գրավոր և հիմնավորիր: 
   Առակ է։
2. Դուրս գրիր տղային բնութագրող բառերը. էլ ինչ բառերով կբնութագրես նրան: 
   ԲԱՐԵՍԻՐՏ, մաքրասեր ու կարգապահ , նա շատ ուշադիր էր ու աշխատասեր ։
3. Ինչո՞ւ վաճառականն ընտրեց հենց այս տղային. պատասխանդ:
   Վաճառականը ընտրեց այդ երեխային, որովհետև սենյակ մտնելուց առաջ ոտքերը սրբեց և դուռը ծածկեց անաղմուկ: Ուրեմն մաքրասեր է ու կարգապահ: Աթոռից վեր կացավ ու տեղը տվեց տարեց մարդուն: Ուրեմն բարեսիրտ է և հարգում է հասակավորին:
4. Ո՞վ է բարեկիրթ մարդը, քո կարծիքով: Իմ կարծիքով բարեկիրթ մարդը՝ կրթությոն ունեցող մարդն է։
5. Բառարանի օգնությամբ բացատրիր բարեկիրթ բառը: 
   Լավ կրթված՝ դաստիարակված:
6. Քո կարծիքով՝ ո՞րն էր այս պատմության ասելիքը: 
   Ասելիքը այն է, որ պետք է լինել աշխատասեր, բարեսիրտ, օգնել մարդկանց և պահպանել մշակույթը։
7. Տրված բառերի համար գրի՛ր հատկանիշ արտահայտող /ինչպիսի բառին պատասխանող/  3-ական բառ: 
   
   Բժիշկ-բարեսիրտ, հոգատար բժիշկ
    հող-Թաց հող, կանաչ հող, չոր հող,
    հուշ- լավ հուշ, վատ հուշ, փոքրիկ հուշ
    թուղթ-  վատ թուղթ, չոր թուղթ, փափուկ թուղթ
8. Լրացրու բաց թողնված տառերը և կետադրիր: 
   
   Նրանք երկուսն էլ ցանկանում էին զարգացնել իրենց տաղանդը գեղանկար չության
   մեջ բայց գիտակցում էին  որ հայրը երբեք չի ունենա այդքան գումար
   որ գոնե մեկին ուղարկի Ակադեմիայում սովորելու: 
   
   Հիշի՛ր՝ 
   
    
   
   Պատմվածքը սյուժե ունեցող փոքր ծավալի արձակ ստեղծագործություն է։ Պատմվածքի մեջ նկարագրվում է կյանքի մի դեպք, դրվագ՝ կապված մեկ կամ մի քանի հերոսների հետ։ Պատմվածքի հիմքում հիմնականում ընկած է կենսական որևէ փաստ, իրական դեպք։ Պատմվածքի մեջ սովորաբար պատկերվում է միայն մի քանի դրվագ հերոսի կյանքից։ 
   
    
   
   Առակը բարոյախոսական բնույթի գրական ստեղծագործություն է, որտեղ այլաբանության միջոցով ներկայացվում, ծաղրվում և քննադատության են ենթարկվում մարդկանց արատները։ Առակի վերջում սովորաբար հեղինակը դրսևորում է իր հստակ վերաբերմունքը նկարագրածի հանդեպ, որն էլ առակի բարոյախոսությունն է։ Առակի հերոսները կենդանական և բուսական աշխարհի ներկայացուցիչներ են, իրեր, լուսատուներ և այլն։ 
   
     
   
    
   
   Հեքիաթը  բանահյուսական ժանր է, գերազանցապես արձակ, բանավոր պատմվածք՝ կախարդական, արկածային, կենցաղային բովանդակությամբ, հյուսված գեղարվեստական հնարանքի յուրատեսակ միջոցներով։ Հեքիաթները բաժանվում են տեսակների և ենթատեսակների։ Տարածված են հրաշապատում (կախարդական), կենդանական, արկածային, հերոսական, պատմական, կենցաղային, առօրեական, կրոնական սյուժեներով հեքիաթներ։ 

S=2(2×4)+2(2×3)+2(4×3)=52

S=6xa2

2×2=4

6×4=24
Մակերևույթ ՝6×4=24

3×3=9
Մակերևույթ՛6×9=54
54-24=30

S I=2(1×3)+2(1×6)+2(3×6)=38
S II=2(2×5)+2(2×4)+2(5×4)=76

Պատասխան.՛Երկրորդ խորանարդ մեծ է։

X=6+x/2
x=12

90×5/2=225

Упражнения для выполнения:

Упражнение 1

а) Положить на полку, удобно расположиться, предпол_гать ответ, слxdжить книги, располагать запасами, предлагать помощь, кратко изложить содержание, пролижить путь.

б) Город Растов, устье зарасло, морские водоросли, дети подросли, выростить в саду, произрастать в пустыне, богатая ростительность,вы… щенные лимоны, мир р_стений, переходный возр_ст, зар_сли камыша, сберечь пор_сль, подр_стковый врач, р_стущие на берегу, зеленый р_сток, отр_сль хозяйстваУпражнение

2Спишите, вставляя пропущенные буквы, графически объясняя выбор орфограмм в корне.

а) Изл_гать содержание, хорошо изл_жить; знать признаки прил_гательного; написать изл_жение; оба сл_гаемых; распол_житься на ночлег; распол_гать свободным временем.

б) Гул нар_стает, р_скошные р_стения, зар_сли камышом, выр_сли подснежники; зеленые водор_сли, Р_стислав; р_стущий ребенок.в) Предпол_жения не подтвердились; капельки р_сы; тропа зар_стает; р_стительное масло; изменить пол_жение; лепестки р_стений; сл_гать стихи; желуди прор_сли; сберечь р_стения от мороза; просека зар_стает; предл_жить помощь.