Мой отец уехал работать в деревню. Мама сказала:
– Когда запахнет весной, мы тоже поедем.
А я и не знаю, чем пахнет весна. Не запомнил с прошлого года. Вот стало солнышко пригревать, сосульки плачут на крышах. Небо высокое и голубое.
Я говорю:
– Пахнет весной?
– Нет, – отвечает мама. – Весна только ещё улыбнулась. Рано!
Вот уже снег сделался грязный. Воробьи щебечут целыми днями. Я говорю:
– Пахнет весной?
– Нет, – отвечает мама.– Весна ещё только голос подаёт. Рано!
Наконец, растаял в городе почти весь снег, стало тепло. На улице весенние цветы продают. Мама купила букет подснежников. Понюхала их и говорит:
– Вот теперь настоящей весной пахнет. Пора ехать. Я тоже понюхал.
Оказалось, пахнут подснежники совсем не цветами. И не зелёной травой. Обыкновенной землёй пахнет весна.

Задания.

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Когда мальчик должен был поехать в деревню?
Когда запахнет весной․

2. Что сказала мама, когда пригрело солнце и начали таять сосульки?

3. Когда мама сказала, что запахло весной?
б) А как вы думаете, когда наступает настоящая весна?

Составьте словосочетания:
Ветер, небо, цветы, трава, подснежник, погода.
Составьте и запишите предложения из данных слов.
1. Наступить, весна. 2. Дни, теплее, стать. 3. Весенний, солнце, зиму, прогнать. 4. Снег, на полях, растаять. 5. Из дальних, прилететь, перелётный, стран, птицы. 6. Снять, зимнюю, люди, одежду.

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ գիտեք բակտերիաների և սնկերի մասին: Ի՞նչ օրգանիզմներ են դրանք:

Երկրագնդի վրա կենդանի օրգանիզմներից են բույսերը և կենդանինե­րը: Բացի դրանցից՝ կան փոքր, մանր օրգանիզմներ՝ մանրէներ, որոնց մեծ մասը բակտերիաներն են: Կան նաև սնկեր: Բակտերիաները և սնկերը տարածված են գրեթե ամենուրեք՝ մյուս կենդանի օրգանիզմների հետ կազմելով կենսոլորտը:

Մանրէներն այնքան փոքր են, որ անզեն աչքով տե­սանելի չեն: Մանրէների մի մեծ մասը բակտերիաներն են: Դրանք պարզունակ միաբջիջ օրգանիզմներ են, որոնք սնվում, շարժվում, կիսվում և բազմանում են, օժտված են նաև այլ հատկություններով:

2.Ո՞վ է բացահայտել բակտերիաները, ի՞նչ սարքի օգնությամբ:Դրանք տեսանելի են դառնում միայն խոշորացնող սարքերի օգնությամբ:Հոլանդացի վարպետ և բնագետ Անտոնի վան Լևենհուկը, այդպիսի մի պարզ սարք ստեղծելով, բացահայտեց մանրէները:

3.Ինչի՞ հաշվին են բակտերիաները պաշտպանվում միջավայրի անբենպաստ գործոններից: Բակտերիաները տարբեր ձևի են՝ ցուպիկաձև, գնդաձև, ստորակետաձև, պարուրաձև և այլն: Այդ ձևն ապահովվում է որոշա­կի լավ արտահայտված արտաքին կառույցով, որը շրջապատում է բակ­տերիան: Նման կառույցը նաև պաշտպանում է բակտերիան միջավայրի տարբեր անբարենպաստ գործոններից, օրինակ՝ սուր առարկաներից, բարձր ջերմաստիճանից կամ ճնշումից, քիմիական տարբեր նյութերից:

4.Բակտերիաների սնման ի՞նչ եղանակներ գիտեք: Բակտերիաներն ունեն սնման տարբեր եղանակներ. մի դեպքում իրենք են առաջացնում օրգանա­կան նյութեր, մյուսում՝ օգտվում են պատրաստի նյութերից: Հո­ղում բակտերիաները շատ են (1 գրամ հողում կարող են գտնվել միլիոնավոր բակտե­րիաներ):

5.Ինչո՞ւմն է բակտերիաների դերը բնության մեջ և մարդու կյանքում:Բակտերիաների մի մասը մեծ օգուտ է տալիս բնությանը: Դրանք նպաստում են որոշ բույսերի աճին և զարգացմանը, կենդանիների և մար­դու սննդառությանը։ Սակայն բակտերիաների մյուս մասը փչացնում է տարբեր պիտանի առարկաներ, բույսերում, կենդանիներում և մարդու օր­գանիզմում առաջացնում տարբեր հիվանդություններ: Այդ բակտերիանե­րը վնասակար են:

6.Ի՞նչ գիտեք սնկերի և ծառերի փոխադարձ կապի մասին:Սնկերն ավելի մեծ չափերի են հասնում, քան բակտերիաները: Ունեն տարբեր ձևեր: Սնկերի մեծ մասը բազմաբջիջ է: Սնկերի մարմինը կազմված է թելերից: Որոշ սնկերում տարբերում են նաև գլխիկ և ոտիկ: Դրանք գլխարկավոր սնկեր են։ Սնկերը ևս ունեն լավ արտահայտված արտաքին կառույց, սնվում են, շնչում, բազմանում, օժտված են կենդանի օրգանիզմների այլ հատկու­թյուններով: Նրանք ունեն շատ նմանություններ բույսերի և կենդանիների հետ: Սնկերը սնվում են պատրաստի օրգանական նյութերով:

7.Որո՞նք են ուտելի սնկերը: Իսկ որո՞նք են թունավոր:

Գլխարկավոր սնկերի թվում կան ուտելի սնկեր: Դրանցից են սպիտակ սունկը, կեչասունկը, յուղասունկը, շամպինիոնը, աղվեսասունկը:

Սակայն կան այնպիսիները, որոնք թունավոր են և վնաս են հասցնում բույսերին և կենդանիներին, մարդուն: Որոշ սնկեր հարուցում են նաև տար­բեր հիվանդություններ:

8.Հետաքրքրվեք բակտերիաներով և սնկերով հարուցված հիվանդութ­յունների և դրանք կանխարգելելու միջոցառումների մասին: Մի շարք հիվանդություններ՝ դիֆթերիա, փայտացում, բոտուլիզմ: Բոտուլիզմը հիմնականում բուժվում է հակաթույնի միջոցով,վիրահատական միջատությամբ է բուժվում:

9. Հիվանդածին բակտերիաներ կա­րող են տարածվել բերանում, հան­գեցնել բորբոքման: Այդ պատճա­ռով խորհուրդ է տրվում ամեն օր մաքրել ատամները: Ին­չո՞ւ, փորձեք հասկանալ և բացատ­րել: Նպաստում է ատամների ու լնդերի առողջությանը:Ատամի մածուկով և խոզանակով ատամների կանոնավոր մաքրումը կանխարգելում է ատամնափառի առաջացումը:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Շրջապատում որտե՞ղ են աճում բույսեր:

Տարբեր բույսեր՝ խոտեր, թփեր և ծառեր, աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր: Դասարաններում և սենյակներում բույսերն աճեցվում են համապատասխան տարաներում, այստեղ բույսերը խնամքի առարկա են: Ի՞նչ է բնորոշ բույսերին:

Բույսը հիմնականում աճում է հողում:

2.Ի՞նչ գիտեք բույսի մարմնի մասին: Ո՞րն է նրա ստորգետնյա, ո՞րը՝վերգետնյա հատվածը: Ի՞նչ կառուցվածք ունի բույսը: Բույսի ի՞նչ օրգաններ գիտեք:Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսը` տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածը: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Ծաղիկները, պտուղները և սերմերը բույսի կառուցվածքի մասերն են: Արմատը, ցողունը, տերևը, ծաղիկը, պտուղը, սերմը բույսի օրգաններն են:

3.Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ՝ բույսի աճի և զարգացման համար:

Բույսն անընդհատ աճում է և զար­գանում, նրա աճը լավ դիտվում է միջա­վայրի բարենպաստ պայմաններում՝  լույ­սի, ջրի և անհրաժեշտ այլ նյութերի առկայությամբ:

4.Ինչպե՞ս է դրսևորվում բույսի կենսագործունեությունը: Բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ, բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Բույսը նաև շնչում է, որի ընթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման:

5. Փորձեք նշել, թե ինչո՞վ են բույսերը կարևոր մարդու կյանքում:

Բույսերը մարդկանց «կանաչ բարեկամներն» են:

/18 апреля/

– Бабушка, а бабушка, как мне весну нарисовать? – спрашивает Галя. – Зима белая, лето зелёное, осень жёлтая. А вот какую взять краску, чтобы весну нарисовать?
– А ты выйди да посмотри, какое у весны лицо.
Галя вышла во двор и смотрит. На земле лежит снег, но не такой, как в декабре: снег на земле тёплый, розовый, а на деревьях вот-вот лопнут толстые розовые почки.
– Значит, весна розовая! – обрадовалась Галя. Но тут поплыли по небу облака и закрыли солнце. И всё сразу потемнело. Но вдруг солнце опять выглянуло, звонко закричали воробьи.
– Бабушка, бабушка! – закричала Галя, вернувшись домой.
– Бабушка, ну скажи, как мне весну нарисовать?
– cё не нарисуешь на одной картине, – ответила бабушка. – Она разноцветная, переменчивая, она всегда новая.

Вопросы.
1. О чём спросила бабушку Галя? Бабушка, а бабушка, как мне весну нарисовать? – спрашивает Галя.

2. Почему Галя подумала, что весна розовая?Но тут поплыли по небу облака и закрыли солнце.

3. Почему Галя не нарисовала весну розовой?Но вдруг солнце опять выглянуло, звонко закричали воробьи.

4. Что ответила Гале бабушка?-Её не нарисуешь на одной картине, – ответила бабушка.

5. А что бы вы, ребята, посоветовали Гале? Чтобы Галя весну норисовала зелёной.

6. Как нарисовать весну? Зелёной

Допишите окончания.
Зима белая , лето зелёное , осень жёлтая . Толстые розовые почки на деревьях вот-вот лопнут. Облако закрыло яркое солнце. Весна разноцветная, переменчивая.., она всегда нов.ая . Весна очень красивоя, разноцветная и очень плоднородная.

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է կենսոլորտը, ի՞նչ ոլորտներ է ընդգրկում:
   Երկրագնդի տարբեր ոլորտներին՝ կարող ենք նշել, որ դրանցից ամենամեծը և ամենատարածվածը, որը բնակեցված է տարբեր կենդանի օրգանիզմներով, կենսոլորտն է:
   Կենսոլորտն ընդգրկում է ողջ ջրոլորտը, քարոլորտի վերին և մթնոլորտի ստորին շերտերը:
2. Որո՞նք են կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչները:
   Կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչներից են բույսերը և կենդանիները:
3. Թվարկեք կենդանի օրգանիզմների թագավորությունները: Ո՞ր թա­գավորությունում է դասվում մարդը:
   Չորս խոշոր խմբերի կենդանի օրգանիզմները կազմում են թագավորություններ ՝ բուսեր, մանրէներ, սնկեր:
   Մարդը դասվում է կենդանիների թագավորությանը։
4. Տարբեր նյութերի հետ կենդանի օրգանիզմների փոխազդեցության ի՞նչ օրինակներ գիտեք:
   Թթվածին, ջուր, հանքային նյութեր, հող, գազ, նավթ:
   
5. Կենսոլորտում ի՞նչ գործառույթներ են իրականացնում կենդանի օրգանիզմները:
   Օրինակ, Երկրագնդում տարբեր նյութերի հոսքը, որն իրակա­նանում է կենդանի օրգանիզմների միջոցով: Շատ նյութեր, օրինակ՝ ջուրը կամ ածխաթթու գազը, հեռանում են կենդանի օրգանիզմից, հայտնվում շրջակա միջավայրում և հետո նորից վերադառնում կենդանի օրգանիզմ: Տեղի է ունենում նյութերի մի շրջապտույտ:
6. Ուշադիր դիտարկեք տեղանքը, շրջակա միջավայրը: Ի՞նչ գիտեք այդ միջավայրի պայմանների մասին: Թվարկեք և նկարագրեք շրջապատի կենդանի օրգանիզմները, բույսերը և կենդանիները: Ի՞նչ գիտեք այդ օրգանիզմների մասին:
   Ծառեր՝ ծիրանենի, բալենի, յասաման, կենդանիներ՝ կատու, շուն, ձի, սագ:
   
   7. Բնապահպանական ի՞նչ խնդիրներ գիտեք:
   Կլիմայի փոփոխություն և օդի աղտոտվածություն
   Թթվային անձրև և անտառահատումներ
   Հողի դեգրադացիա և աղտոտում
     Բնապահպանական խնդիրները քաղաքային միջավայրում  Թափոնների կառավարում և վերամշակման բացակայություն
     Պլաստմասսա և էկոլոգիական հետքի օգտագործու
     Բնապահպանական խնդիրները կենսաբանական մակարդակում

Пасха

У христиан название праздника приобрело иное толкование — «прехождение от смерти к жизни, от земли к небу». Как Бог освободил евреев от египетского рабства, так и христианин освобождается от рабства греха посредством смерти и воскресения Иисуса Христа; тем самым ветхозаветная Пасха стала прообразом Пасхи христианской.

Как празнуют пасху в Польше

Пасха в Польше это сплетение традиций давности, религиозных таинств и современных обычаев. Поляки любят Пасху и и празднуют ее с размахом, ведь Польша является одной из наиболее религиозных стран Европы. Со светлым праздником Пасхи связано множество необычных и диковинных обычаев, которые поляки соблюдают и передают из поколения в поколение, а сам праздник проходит красочно и торжественно, как ни в одной стране мира. В 2022 году Пасха в Польше празднуется 17 апреля, второй День Пасхи приходится на 18 апреля.

ԶԱՏԿԱԿԱՆ ԱՎԱՆԴԱԶՐՈՒՅՑՆԵՐ

Զատկի լոբին

Մի տերտեր ամեն տարի Զատկից առաջ քառասունինը լոբի էր հաշվում և  հագուստի գրպանը դնում:
Մեծ պասի առաջին իսկ օրվանից նա ամեն օր մի լոբի էր հանում , դեն գցում և գրպանի մնացած լոբիներով իմանում, թե Զատկին քանի օր է մնացել: Մի օր էլ իրիցկինը էս տերտերի գլխին փորձանք է բերում: Ամուսնու փարաջան թափ է տալիս և միամտաբար լոբիները ցաք ու ցրիվ են լինում: Իրիցկինը մնում է շվարած: Վախենալով, որ տերտերը, ուր որ է, կգա, մի բուռ լոբի է բերում ու լցնում փարաջայի գրպանը: Այս դեպքից հետո տերտերը լրիվ կորցնում է գլուխը և ծխականների հարցմունքին , թե  Զատկիկը քանի օրից է գալու, ախ քաշելով պատասխանում է. <<Ախր ինչ ասեմ, թե գրպանիս լոբուն մտիկ տամ, էս տարի Զատիկը ըսկի էլ չի գալու>>:

Հացը գետնին գցելը մեղք է

Մի արդար ու հավատավոր մարդ, հաց ուտելով ճանապարհ է գնում: Ինչպես է պատահում, ձեռքից մի փշուր հաց է ընկնում և կորչում խոտերի մեջ: Փնտրում է նա հացի կտորը, փնտրում և այդպես էլ չի գտնում:
Շատ է վշտանում խեղճ մարդը, որ մեղք է գործել, և ուրիշ ճար ճգտնելով` հետևյալ միջոցին է դիմում. գնում է մի քաղաք, աշխատանքի անցնում, շատ չարչարվում, քրտինք թափում և կարողություն դիզում: Վաստակած միջոցներն առած` նա վերադառնում է այն հողակտորը, որտեղ կորցրել էր հացի փշուրը, վրան Աստծու տաճար է կառուցում և մեջն աղոթում, «մեղա հացիկ» ասում:
Ու էս բոլորը նրա համար, որ հացը գետին ընկնելու մեղքը քավի:

Հացի փշուրն ու հրեշտակը

Ասում են, թե հենց հացի փշուր է գետնին ընկնում, երկնքից անտեսանելի հրեշտակ է իջնում և մի ոտքով հացի փշուրի վրա կանգնում, որ այն ոտնատակ չընկնի, չպղծվի: Գետնին ընկած հացի բոլոր փշուրների վրա մի-մի հրեշտակ է կանգնում և քանի որ մի ոտքի վրա կանգնելը շատ դժվար է, մարդիկ պետք է հրեշտակների օգնության շտապեն, հացը գետնից վերցնեն և մի բարձր տեղ դնեն:
Հացը գետնին գցելը մեղք է, քանի որ այն թոնիրն է ընկել, մաքրվել:

Այո, հացը սուրբ է թե ամենօրյա գործածության, թե տոնական սեղաններին: Զատկի սեղանին այն հանդես է գալիս եռակի խորհրդով. Ծլարձակած ածիկի տեսքով, որ ակնկալում է առաջիկա տարում հացի առատություն, երկրորդ` սովորական հացի տեսքով, ծիսական հացի կամ թխվածքի ձևով, որը կապվում է գարնան խորհրդի հետ:

Առաջադրանքներ

Ուշադի՛ր կարդա՛ ավանդազրույցները և գրի՛ր ընդգծված բառերի հոմանիշները։

հարցմունքին- Հարցափորձ, հարցաքննություն

շվարած— Մոլորված , շփոթված

 արդար — ճշմարիտ

 հավատավոր-ուղղահավատ, կրոնասեր

փնտրում — որոնում պրպտում

վշտանում — տխրել, տառապել

ճար-հնար հնարք

Վաստակած— Նվաճած, աշխատած, առժանացծ

շտապեն— աճապարել, վռազել

գործածության-կիրառություն, օգտագործում

առատություն-լություն, շատություն

Բացատրի՛ր արտահայտությունները

ճանապարհ գնալ-ճանապարվել

աշխատանքի անցնել-

քրտինք թափել-

մեղքը քավել-

մտիկ տալ-

գլուխը կորցնել-

Ի՞նչ է խորհրդանշում զատկական սեղանի հացը։ Տեքստից գտի՛ր հացի երեք խորհուրդները ներկայացնող հատվածը։